Έχετε παρατηρήσει ότι η σχέση μας με το φαγητό είναι κατά βάση ψυχολογική;
Πως θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε μια καλύτερη σχέση με το φαγητό και να είμαστε περισσότερο εγκρατείς; Τί θα μας βοηθήσει πνευματικά και ψυχολογικά να βρούμε τις ισορροπίες μας; Ίσως αναγνωρίζοντας πρώτα τα εμπόδια; Διαβάστε παρακάτω να σκεφτούμε μαζί!
Η “κρυφή πείνα”, η στέρηση και η απογοήτευση που προέρχεται μετά από πολλές αποτυχημένες δίαιτες που ακολουθούμε για πολύ καιρό.
Ίσως ο μεγαλύτερος ψυχολογικός εχθρός του ανθρώπου! Αν αναγνωρίζετε στον εαυτό σας και έχετε έντονο αυτό το στοιχείο, τότε θα έχετε παρατηρήσει την “άρνηση” που σας δημιουργεί για οποιαδήποτε μορφή προσπάθειας ή ακόμα και έντονη “θλίψη” (υποσυνείδητα ή συνειδητά) σε σχέση με την διατροφή και την εικόνα του σώματος σας.
Υπάρχει κάτι πιο παράλογο και ψυχοφθόρο από το να ακολουθούμε και να κάνουμε επί μονίμου βάσεως το ίδιο και το ίδιο με μηδενικά αποτελέσματα;
Η συμβουλή μου:
Σταματήστε να ακολουθείτε τυφλά τις διάφορες δίαιτες, ειδικά εκείνες που υπόσχονται “θαυματουργά” αποτελέσματα.
Επισκεφθείτε ένα διατροφολόγο, ειδικό στην ψυχολογία διατροφής, για να σας βοηθήσει να αποκαταστήσετε την σχέση σας με το σώμα σας και να σταματήσετε κάθε μορφή κακοποίησης του οργανισμού σας.
Σαν ειδικός σε θέματα διατροφής και ψυχολογίας τονίζω ότι είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ να αγαπήσετε σε βάθος τον εαυτό σας, το σώμα σας και να “ξεκλειδώσετε” την χαμένη σας χαρά, ευτυχία και να αφεθείτε ελεύθεροι να νιώσετε ευχαρίστηση και ικανοποίηση σε σχέση με το φαγητό. Μετά από λίγο καιρό ενδέχεται να χάσετε βάρος χωρίς κόπο, μόνο και μόνο επειδή θα σταματήσετε να σκέφτεστε την λέξη “δίαιτα”. Στους περισσότερους ανθρώπους που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία η λέξη “δίαιτα” ακούγεται εφιαλτική!
Τα “πρέπει” και “δεν πρέπει”, αντί για τα “θέλω” και “δεν θέλω”
Μερικές εκφράσεις που ακούω συνέχεια είναι “Δεν θέλω να φάω πρωινό αλλά πρέπει”, “Δεν θέλω να κόψω τα γλυκά αλλά πρέπει”, “Δεν θέλω να κόψω το βραδινό αλλά πρέπει” κλπ. Πως σας ακούγονται; Τις λέτε και εσείς;
Πως γίνεται τέτοια “πρέπει” να μας βασανίζουν έτσι; Σαν ειδικός σε θέματα διατροφής παροτρύνω τους πελάτες μου να ΞΕΧΑΣΟΥΝ τα “πρέπει” που έχουν μέσα στο μυαλό τους και να αφοσιωθούν και να εξερευνήσουν τα “θέλω” τους. Όχι, ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΤΙΠΟΤΑ στη διατροφή! Δεν είμαστε ρομπότ και θα έχετε παρατηρησει ότι κανένα “πρέπει” δεν κρατάει αρκετά και αργά ή γρήγορα θα τρώμε αυτά που θέλουμε.
Είναι καλύτερα να εξερευνήσουμε το πόσο θέλουμε κάτι, όπως π.χ. ένα συγκεκριμένο γλυκό, τι μας κάνει να νιώθουμε, γιατί το τρώμε συχνά, τις αναμνήσεις και τα συναισθήματα που μας δημιουργεί κλπ.
Δεν είναι καλό να αποκλείουμε από τη ζωή μας την απόλαυση του φαγητού επειδή απλά “πρέπει” να είμαστε μέσα στα χαζά και καμιά φορά επικίνδυνα πρότυπα ομορφιάς. Είναι πολύ καλύτερα να τρώμε αγαπημένες γεύσεις με μέτρο. Δεν χρειάζεται γεύμα κάθε 3 ώρες αν δεν σας ταιριάζει, ούτε πρωινό αν ΔΕΝ πεινάτε!
Πνευματική σύγχυση
Συνήθως έχουμε πολλές και συχνά αντικρουόμενες γνώσεις σχετικά με τις τροφές και τη δαιμονοποίηση προϊόντων. Ένα απλό παράδειγμα: “Οι υδατάνθρακες παχαίνουν και πρέπει να τους κόψω εντελώς από την διατροφή μου, αλλά η Τζένη γράφει στις δίαιτες ότι πρέπει να τρώω υδατάνθρακες γιατί τους χρειάζομαι... Τί να κάνω; Είμαι σε πλήρη σύγχυση σχετικά με αυτό!”.
Η αλήθεια λοιπόν είναι ότι η δαιμονοποίηση προιόντων και ο αποκλεισμός ολόκληρων ομάδων τροφών από την διατροφή μας, επειδή “παχαίνουν” ή επειδή πιστεύουμε ότι είναι “κακές”, μας απομακρύνει από το να “ακούμε” το σώμα μας, την φυσική μας όρεξη και οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε διατροφικές διαταραχές και στο φαινόμενο γιο-γιο (χάνω-παίρνω κιλά).
Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να είμαστε ανοιχτοί στο καινούργιο σε σχέση με τις προσωπικές μας ανάγκες και επιθυμίες. Όχι, δεν είναι κακή από μόνη της καμμία τροφή και δεν παχαίνει τίποτα απολύτως από μόνο του. Σαν ειδικός προτρέπω πολλές φορές ανθρώπους που συνεργάζομαι να τρώνε χωρίς φόβο και τύψεις αυτό που επιθυμούν στη σωστή ποσότητα και με τους σωστούς συνδυασμούς (ο διατροφολόγος πρέπει πάντα να κατευθύνει και να υποστηρίζει τον άνθρωπο που συνεργάζεται).
Εμμονή με το νούμερο στη ζυγαριά και απογοήτευση
Ζυγίζεστε συχνά; Μήπως όταν ξεκινάτε διατροφή, φτάνετε στο σημείο να παρακολουθείτε καθημερινά, μέχρι και πολλές φορές μέσα στην ημέρα(!) το νούμερο στη ζυγαριά; Αν αναγνωρίζετε στον εαυτό σας αυτήν την εμμονή με το καθημερινό ζύγισμα, σίγουρα έχετε νιώσει και απογοήτευση όταν δεν πέφτει το νούμερο στη ζυγαριά ή όταν πολλές φορές αυξάνεται.
Πραγματικά, το μόνο που χρειάζεται είναι να κατανοήσετε σε βάθος ότι η απώλεια λίπους και πόντων χρειάζεται χρόνο.
Για να χάσουμε 1 κιλό λίπος πρέπει να καταναλώσουμε 7000 θερμίδες λιγότερες απ΄αυτές που χρειαζόμαστε να συντηρηθούμε στα κιλά μας. Αν λοιπόν στα 70 κιλά χρειαζόμαστε περίπου 2100 θερμίδες για να συντηρηθούμε, καταναλώνοντας 700 θερμίδες λιγότερες την ημέρα, δηλαδή λαμβάνοντας μέσω της τροφής 1400 θερμίδες, θα πρέπει να περάσουν 10 ημέρες για να δούμε πραγματική απώλεια.
Το καθημερινό ζύγισμα και το νούμερο που βλέπουμε εξαρτάται από το βάρος του φαγητού που έχουμε καταναλώσει, την κατακράτηση υγρών, από πιθανή δυσκοιλιότητα και φυσικά από την ώρα που ζυγιζόμαστε. Για αυτό το λόγο πολλές φορές τις βραδινές ώρες ενδέχεται να είμαστε ακόμα και συν 1½ με 2 κιλά(!), το βέβαια δεν είναι το πραγματικό μας βάρος.
Να θυμάστε ότι ο πιο αξιόπιστος τρόπος για να γνωρίζουμε αν (και πόσο) χάνουμε λίπος και πόντους είναι να έχουμε οδηγό τα ρούχα μας.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η έντονη αρνητική αυτοκριτική
Αρνητικές σκέψεις, έντονη αρνητική αυτοκριτική, αρνητική φαντασία και χαμηλή αυτοεκτίμηση. “Είμαι λαίμαργη και άσχημη”, “Κανείς δεν αγαπάει τους χοντρούς”, “Όλοι θα με σχολιάζουν, είμαι αποκρουστικός”, “Δεν είμαι ικανός να κάνω τίποτα”, “Δεν θα τα καταφέρω να χάσω βάρος, είμαι αδύναμη” κλπ. Θα μπορούσα να δώσω δεκάδες παραδείγματα.
Φυσικά, το πρόβλημα δεν είναι οι αρνητικές σκέψεις από μόνες τους... το “πρόβλημα” γίνεται Πρόβλημα όταν αρχίζουμε και τις πιστεύουμε μέσα μας. Όσο δεν υπερβαίνουμε την ταύτιση με αυτού του είδους τις σκέψεις, τότε αυτές παγιώνονται και μέσα μας και δημιουργείται θα λέγαμε ένας αρνητικός κόσμος συναισθήματων.
Η αιτίες της χαμηλής αυτοεκτίμησης και αρνητικών σκέψεων ποκίλουν για τον καθένα από εμάς. Πολλές φορές γίνεται επειδή μας έκριναν αρνητικά στην παιδική μας ηλικία ή επειδή έτσι γίνεται στην κοινωνία γύρω μας. Το έχετε παρατηρήσει; Ίσως π.χ. έχετε κάποιον στον κοινωνικό σας περίγυρο ή στην οικογένεια σας που κρίνει γενικά απαξιωτικά τους άλλους λέγοντας “ο τάδε είναι ανάξιος και τεμπέλης” ή “η τάδε είναι χοντρή και κακάσχημη” ή “ο τάδε είναι φτωχός και ανάξιος” κλπ.
Εσείς τί γνώμη έχετε για τον εαυτό σας; Μήπως η γνώμη που έχετε σας έχει σχηματιστεί από τις γνώμες των άλλων; Μήπως μέσα σας “παπαγαλίζετε” λόγια τρίτων; Πιστεύετε πραγματικά ότι η αξία σας σαν άνθρωπος αλλάζει επειδή είστε λίγα κιλά παραπάνω ή παρακάτω;
“Ο αντιδραστικός” μέσα μας
Όταν κάποιος μας πει “Έχεις πάρει κιλά, κάνε λίγο δίαιτα”, πολλοί από εμάς λέμε ή σκεφτόμαστε “Εμένα έτσι μου αρέσω!” ή “Ότι θέλω θα κάνω, το φαγητό σου τρώω;”. Το έχετε παρατηρήσει; Συμβαίνει σχεδόν αυτόματα μέσα μας. Γενικότερα είναι αυτό που λέμε “ότι θέλω θα κάνω”. Φυσικά και θα κάνουμε ότι θέλουμε στη ζωή μας, αλλά είναι από “αντίδραση” ή γιατί το θέλουμε πραγματικά;
Έχετε παρατηρήσει ότι αυτή η αυτόματη αντίδραση μας οδηγεί συνήθως στην αδράνεια και σε αυτοκαταστροφικές συνήθειες;
Γιατί άλλο είναι κάνω ότι θέλω και άλλο είναι δεν ακούω συμβουλές που μπορεί να με βοηθήσουν στο να κάνω πραγματικά το καλύτερο για εμένα.
Ίσως είναι ο τρόπος που μας το λένε; Γιατί σίγουρα, όταν προέρχεται από ένα αγαπητό πρόσωπο η καρδιά και το μυαλό μας είναι πιο “μαλακά” και είμαστε πολύ πιο δεκτικοί.
Αν καταφέρετε να παρατηρήσετε αυτό το ψυχολογικό εμπόδιο και να ακούτε συμβουλές χωρίς να θυμώνετε και να αντιδράτε, θα είστε περισσότερο αντικειμενικοί και θα χρησιμοποιείτε μέχρι και τα αρνητικά σχόλια προς όφελος σας! Όταν ξεπερνάμε το θυμωμένο-αντιδραστικό πρόσωπο μέσα μας, κερδίζουμε πολλά πράγματα στη ζωή και στις σχέσεις μας. Να ακούμε συμβουλές και να τις σκέφτόμαστε όσο πιο αντικειμενικά γίνεται.
Ψυχαναγκαστικό φαγητό
Συμβαίνει σε πάρα πολλούς ανθρώπους να τρώνε χωρίς να πεινανε, πολλές φορές ακόμα και όταν νιώθουν χορτάτοι. Γιατί; Επειδή “έτσι πρέπει”... ψυχαναγκαστικά!
“Πρέπει να το φάω να τελειώσει”, “Πρέπει να αδειάσω το πιάτο”, “Πρέπει να φάω γλυκό τώρα” κλπ. Αν το έχετε παρατηρήσει είστε ήδη σε καλό δρόμο για να το αποβάλλετε από τον ψυχισμό σας.
Πώς το αντιμετωπίζουμε; Στην αρχή θα υπάρξει (μικρή ή μεγάλη) αντίσταση μέσα σας. Τί μπορείτε να κάνετε; Πιείτε αρχικά ένα ρόφημα με γλυκαντικό να ξεγελάσετε το μυαλό σας. Θα ικανοποιηθείτε με την γλυκιά γεύση και θα ξεχάσετε για λίγο το φαγητό. Πιείτε επίσης καθαρό νερό ή ανθρακούχο. Βάλτε στο πιάτο σας μικρότερη ποσότητα ή χρησιμοποιήστε γενικά μικρότερα πιάτα στο φαγητό. Κάντε ένα χαλαρωτικό μπάνιο ή βγείτε μια μικρή βόλτα για 10 λεπτά περπάτημα. Απομακρυνθείτε από την κουζίνα και το φαγητό. Πιείτε γάλα με καφέ (ντεκαφεϊνέ αν είναι αργά), μασήστε τσίχλα χωρίς ζάχαρη ή απλά πλύντε τα δόντια σας!
Φαγητό ως διασκέδαση
“Τρώμε την ανία μας” και βρίσκουμε διέξοδο στο φαγητό (ιδιαίτερα στο πρόχειρο φαγητό). Αυτό μπορεί να το κάνουμε και συνειδητά αλλά τις περισσότερες φορές μας συμβαίνει υποσυνείδητα.
Βαριέμαι, τρώω. Το κάνετε; Έχετε συνδέσει την διασκέδαση με το φαγητό; Μήπως είναι η μόνη σας διέξοδος και μία ψυχολογική ανακούφιση; Πως αντιμετωπίζουμε κάτι τέτοιο;
Πρώτα πρέπει να παρατηρήσουμε αυτή τη συνήθεια. Ποιες ώρες συμβαίνει συνήθως, σε ποιο το μέρος, με ποια εξωτερικά γεγονότα ή καταστάσεις συνδέεται κλπ. Το πιο σύνηθες παράδειγμα που κάνουμε οι περισσότεροι είναι το βράδυ που χαλαρώνουμε μπροστά στην τηλεόραση ή τον υπολογιστή να καταναλώσουμε μία σακούλα πατατάκια, μπισκότα ή να κάνουμε υπερφαγικό επεισόδιο παραγγέλνοντας πρόχειρο φαγητό.
Αυτό φυσικά από μόνο του δεν αποτελεί πρόβλημα αν γίνεται λίγες φορές το μήνα (ή και πιο σπάνια), αλλά όταν μας συμβαίνει καθημερινά (ή σχεδόν καθημερινά) είναι μια συνήθεια που σαμποτάρει την υγεία και την ψυχολογία μας.
Αν αναγνωρίζετε στον εαυτό σας αυτό το στοιχείο, το λεγόμενο “συναισθηματικό υπερφαγικό επεισόδιο”, ξεκινήστε μικρές μικρές αλλαγές. Για παράδειγμα, αντί για πρόχειρο φαγητό από έξω, μπορείτε να έχετε στο ψυγείο σας ελαφρύ σπιτικό φαγητό, όπως π.χ. ψητό κοτόπουλο ή μπιφτέκια, τονοσαλάτα, βραστά αυγά κλπ. ή ίσως να κόψετε άφθονα λαχανικά όπως καρότα και αγγουράκια με λεμόνι ή ξύδι! Θα μπορούσατε επίσης να φτιάξετε σπιτικό ποπ-κορν με λίγο λάδι ή για γλυκιά γεύση να φάτε γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά και λίγο μέλι. Μία άλλη ιδέα είναι αντί για πατατάκια να δοκιμάσετε ρυζογκοφρέτες με αλάτι και ρίγανη.
Να έχετε στο μυαλό σας ότι η αλλαγή σε σχέση με τα υπερφαγικά επεισόδια γίνεται σιγά σιγά, σταδιακά. Για αρχή, θα σας συμβούλευα να εστιάσετε στο πιο δύσκολο υπερφαγικό επεισόδιο που κάνετε και να επιμείνετε στο να το αλλάξετε.
Διαβάστε πολλά περισσότερα που μπορεί να σας βοηθήσουν στα παρακάτω άρθρα
