Η διατροφή ενός παιδιού ξεκινάει πριν αυτό γεννηθεί. Ιατρικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι η διατροφή που λαμβάνει καθώς βρίσκεται ακόμα μέσα στη κοιλιά της μητέρας, είναι απαραίτητη για την πνευματική, συναισθηματική και φυσική υγεία στη ζωή του.
Έρευνες του καθηγητή David J. Barker κατά την δεκαετία του 1980 έδειξαν ότι ενήλικες που νοσούν από πρώιμη καρδιακή δυσλειτουργία, δεν το έπαθαν λόγω του τρόπου ζωής τους (καθιστική ζωή και κάπνισμα), αλλά λόγω του χαμηλού βάρους τους κατά την γέννηση τους. Ο Barker ανακάλυψε ότι τα μωρά που γεννιούνται με βάρος μεταξύ των 4-5 κιλών έχουν 45% λιγότερο ρίσκο να αναπτύξουν καρδιακή δυσλειτουργία αργότερα στη ζωή τους σε σχέση με τα βρέφη που γεννιούνται κάτω από 2,5 κιλά. Επιπρόσθετα, έχουν μικρότερο κίνδυνο για να πάθουν εγκεφαλικό, σακχαρώδη διαβήτη και υψηλή πίεση στην ενήλικη ζωή τους.
Τι σημαίνει αυτό;
Βασικά, απέδειξε ότι τα μωρά που έχουν φτωχό διατροφικό περιβάλλον κατά τη διάρκεια της κύησης, με αποτέλεσμα να γεννιούνται με χαμηλό βάρος, έχουν γενικότερα μεγαλύτερες πιθανότητες να έχουν κακή υγεία στην ζωή τους, σε σχέση με αυτά που γεννιούνται σε φυσιολογικό βάρος.
Φαγητά που πρέπει να καταναλώνουμε κατά τη διάρκεια της κύησης
Θα μιλήσουμε για τα φαγητά που θα πρέπει να καταναλώνουν οι μητέρες προκειμένου να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για τα παιδιά τους, καθώς αυτές οι τροφές είναι απαραίτητες για την φυσική, συναισθηματική και πνευματική υγεία των παιδιών τους, όσο αυτά βρίσκονται στην μήτρα τους.
Φαγητά πλούσια σε φολικό οξύ
Το φολικό οξύ βρίσκεται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι και το μπρόκολο, καθώς επίσης και σε φρούτα όπως το αβοκάντο και τα πορτοκάλια.
Το φολικό οξύ είναι πολύ σημαντικό καθώς μειώνει το ρίσκο να αναπτυχθεί εγκεφαλική δυσλειτουργία στο βρέφος. Η συνιστώμενη ποσότητα για μια έγκυο γυναίκα είναι 800 mcg (μικρογραμμάρια), σχεδόν το διπλάσιο από μια γυναίκα σε αναπαραγωγική ηλικία. Πολλές γυναίκες στην εγκυμοσύνη, με την συμβουλή του γιατρού τους, παίρνουν συμπλήρωμα προκειμένου να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα στοιχεία που χρειάζονται.
Τροφές πλούσιες σε σίδηρο
Μια εμπλουτισμένη σε σίδηρο διατροφή είναι επιτακτική για τις γυναίκες προκειμένου να μειώσουν το ρίσκο του παιδιού να γεννηθεί με μειωμένο ψυχοκινητική και γνωστική ανάπτυξη, καθώς επίσης και ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα.
Ο σίδηρος βρίσκεται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι και το μπρόκολο, καθώς επίσης και στον αρακά, αλλά το σώμα μπορεί να τον απορροφήσει καλύτερα από το κρέας όπως το μοσχάρι, το χοιρινό, τα πουλερικά και το ψάρια. Το συκώτι είναι μια εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών και σιδήρου, περιέχει όμως και υψηλές ποσότητες Βιταμίνης Α, η οποία ενδέχεται να βλάψει το έμβρυο, για αυτό απαγορεύεται στην εγκυμοσύνη.
Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο
Η απορρόφηση του ασβεστίου αυξάνεται στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης. Οι ανάγκες σε ασβέστιο αυξάνονται κατά 122-167% κυρίως λόγω της ανάπτυξης της οστικής μάζας του εμβρύου.
Το ασβέστιο που περιέχεται στα οστά των νεογνών συντίθεται κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου της κύησης. Οι απαιτήσεις ασβεστίου για τη μητέρα είναι αυξημένες. Για το λόγο αυτό, συστήνεται η κατανάλωση τροφών πλούσιο σε ασβέστιο, με απαραίτητα 3 μερίδες γαλακτοκομικών την ημέρα.
Επίσης, εναλλακτικές πηγές ασβεστίου είναι οι ξηροί καρποί και ιδιαίτερα τα αμύγδαλα, τα μικρά ψάρια, τα όσπρια (κυρίως τα ρεβίθια και τα φασόλια) και κάποια λαχανικά όπως μπάμιες, αγκινάρες, αντίδια και ραδίκια.
Τροφές πλούσιες σε ιώδιο
Οι γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν, χρειάζεται να εξασφαλίσουν ότι παίρνουν την απαραίτητη ποσότητα ιωδίου προκειμένου να βοηθήσουν την γνωστική ανάπτυξη του μωρού τους. Μερικές έρευνες έδειξαν ότι τα παιδιά που γεννήθηκαν από μητέρες που είχαν έλλειψη ιωδίου, έχουν χαμηλότερο IQ και μειωμένη ψυχοκινητική λειτουργία από αυτές που δεν έχουν.
Φαγητά που περιέχουν ιώδιο είναι το αγελαδινό γάλα, τα αυγά και το φύκι kelp.
Τροφές πλούσιες σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (ΑΑ και DHA)
Τα ΑΑ και DHA τα βρίσκουμε στα λιπαρά ψάρια, στο κρέας, στα πουλερικά, στα αυγά και σε άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα. Είναι απαραίτητα για την υγιή ανάπτυξη των ματιών, του εγκεφάλου και του αγγειακού συστήματος.
Προσοχή! Σχεδόν όλα τα ψάρια και θαλασσινά περιέχουν ίχνη υδραργύρου. Ωστόσο, μερικά ψάρια περιέχουν υψηλότερα επίπεδα υδραργύρου, τα οποία μπορεί να βλάψουν το αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα ενός αγέννητου μωρού ή ενός βρέφους και μικρού παιδιού.
Ο κίνδυνος από τον υδράργυρο στα ψάρια και θαλασσινά εξαρτάται από την ποσότητα του τροφίμου που καταναλώνεται και τα επίπεδα του υδραργύρου στο συγκεκριμένο τρόφιμο.
Σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις, δεν θα πρέπει να καταναλώνονται ο καρχαρίας, ο ξιφίας, το βασιλικό σκουμπρί και o λευκός μπακαλιάρος, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας τους σε υδράργυρο.
Τροφές που πρέπει να αποφεύγουμε κατά τη διάρκεια της κύησης
Αλκοόλ
Πρέπει να τονίσουμε ότι η κατανάλωση αλκοόλ ενδέχεται να βλάψει σοβαρά το έμβρυο. Ακόμα και μικρές ποσότητες (1-2 ποτά ημερησίως), όταν καταναλωθούν στη διάρκεια της κύησης, σχετίζονται με αύξηση του κινδύνου επιπλοκών όπως η αυτόματη αποβολή, διαταραχές στον τοκετό, χαμηλό βάρος γέννησης, ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου και χαμηλό IQ στην παιδική ηλικία.
Επεξεργασμένα φαγητά
Εκτός από το γεγονός ότι τα επεξεργασμένα τρόφιμα δεν περιέχουν τα βασικά θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ένα έμβρυο, περιέχουν επίσης πρόσθετα και συντηρητικά τα οποία μπορούν να βλάψουν την ανάπτυξη του εμβρύου. Για αυτό το λόγο, οι ειδικοί συνιστούν την μειωμένη πρόσληψη επεξεργασμένων τροφών και την αύξηση κατανάλωσης φρέσκων τροφών καθημερινά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Τυριά
Το Βρετανικό Σύστημα Υγείας (NHS) συνιστά στις μέλλουσες μητέρες να αποφεύγουν ορισμένα είδη τυριού λόγω του αυξημένου κινδύνου μιας λοίμωξης που ονομάζεται λιστερίωση και η οποία μπορεί να προκαλέσει αποβολή ή επιπλοκές κατά τον τοκετό. Οι έγκυοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο λιστερίωσης λόγω ορμονικών μεταβολών που αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα.
Σύμφωνα με το NHS, οι γυναίκες πρέπει να αποφεύγουν στην περίοδο της εγκυμοσύνης τυριά ωρίμανσης όπως το μπρι και το καμαμπέρ, το μπλε τυρί Δανίας, η γκοργκοντζόλα και το ροκφόρ. Αντιθέτως, επιτρέπονται σκληρά τυριά όπως το τσένταρ, η παρμεζάνα και το βρετανικό στίλτον, το τυρί τύπου κότατζ, η μοτσαρέλα, η φέτα και το χαλούμι.
Ωμό κρέας και μη παστεριωμένα αλλαντικά
Το ωμό κρέας αποτελεί ένα από τα πιο επικίνδυνα τρόφιμα στην εγκυμοσύνη. Αν και το ταρτάρ ακούγεται πολύ δελεαστικό, οι έγκυοι πρέπει να αποφεύγουν τα ωμά κρέατα, είτε είναι κόκκινα (μοσχάρι, χοιρινό, αρνί κλπ.) είτε λευκά (π.χ. κοτόπουλο), διότι υπάρχει κίνδυνος δηλητηρίασης με επικίνδυνα βακτήρια όπως τα κολοβακτηριοειδή (σε αυτά ανήκει για παράδειγμα το E. coli), το τοξόπλασμα και η σαλμονέλα.
Τα αλλαντικά που παράγονται από ωμά, μη παστεριωμένα κρεατικά, δεν είναι ασφαλή διότι μπορεί να είναι μολυσμένα με το βακτήριο λιστέρια. Αν και οι δηλητηριάσεις από λιστέρια είναι πάρα πολύ σπάνιες, οι έγκυοι πρέπει να ξέρουν ότι αν μολυνθούν, οι συνέπειες για το μωρό τους μπορεί να είναι τρομακτικές (η λιστέρια μπορεί να διαπεράσει τον πλακούντα και να φτάσει στο μωρό) ενώ υπάρχει και κίνδυνος αποβολής.
Ψάρια με υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο
Ψάρια που περιέχουν υψηλά επίπεδα υδραργύρου όπως ο καρχαρίας, ο ξιφίας, το σκουμπρί και o λευκός μπακαλιάρος, μπορεί να βλάψουν το αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα ενός αγέννητου μωρού και δεν πρέπει να καταναλώνονται.
