Διαισθητική διατροφή για μικρά παιδιά, εφήβους και συμβουλές για γονείς

Τα παιδιά είναι πιο ανοιχτά, λιγότερο καχύποπτα και πολύ πιο πρόθυμα να πειραματιστούν και να μάθουν.

Το πρότυπο των γονιών

Οι γονείς αποτελούν το πρωταρχικό πρότυπο σε ότι αφορά τον τρόπο διατροφής. Η δύναμη που βγαίνει όταν οι γονείς δίνουν το παράδειγμα όταν τρώνε με βάση τα σημάδια της πραγματικής πείνας, όταν σταματάνε στον κορεσμό και όταν τρώνε μεγάλη ποικιλία τροφών, είναι τεράστια.

Όταν υπάρχει συζήτηση σχετικά με το φαγητό, είτε είναι ενθαρρυντική για να δοκιμάσουν τα παιδιά καινούργια φαγητά ή όταν είναι αρνητική, για να ελαττώσουν την ποσότητα που τρώνε, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες δημιουργούνται στο να επαναστατήσει το παιδί ή να αντισταθεί στην "εξουσία του γονιού". Λιγότερη συζήτηση και περισσότερο παράδειγμα προς μίμηση, θα βοηθήσει το παιδί να δοκιμάσει καινούργια φαγητά, όπως λαχανικά και θα αποκτήσει μεγαλύτερη ισορροπία στην εμπειρία του φαγητού.

Υποστηρίζοντας την έμφυτη σχέση των παιδιών μας με το φαγητό

Είναι σημαντικό για τους γονείς να γνωρίζουν μερικές από τις βασικές έννοιες και γενικές ιδέες που έχουν τα παιδιά σχετικά με τη διατροφή. Μερικές ιδέες, μαζί με μερικά πρακτικά κόλπα για να προστατέψετε τη διαίσθηση των παιδιών σας:

• Τις περισσότερες φορές, τα παιδιά είναι αυτο-ρυθμιζόμενα όσον αφορά την ποσότητα του φαγητού που χρειάζονται. Μερικά παιδιά έχουν μικρότερο ρυθμό ανάπτυξης, άλλα μεγαλύτερο και αυτός μεταβάλλεται σε σχέση με το χρόνο. Θα φάνε ακριβώς όσο χρειάζονται.
• Πολλές φορές τα παιδιά τρώνε σαν ενήλικες και άλλες φορές σαν σπουργίτια. Αν τα αφήσει κανείς ήσυχα και δεν τα ενοχλήσει, θα φάνε όσο χρειάζονται και θα πάρουν όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται.
• Αν είναι δραστήρια, θα φάνε περισσότερο από ότι αν κάνουν καθιστική ζωή.
• Οι διατροφικές προτιμήσεις των παιδιών αλλάζουν πολλές φορές. Μην ανησυχείτε αν το παιδί σας τρώει για παράδειγμα συνέχεια μαρμελάδα για πολλές εβδομάδες και μετά δεν την αγγίζει για μήνες. Αν δεν το ρωτήσετε ή δεν το κριτικάρετε, το πιο πιθανό θα είναι να το ξαναδοκιμάσει μετά από πολύ καιρό.
• Αντιστρόφως, αν σερβίρετε καθημερινά το ίδιο φαγητό, τα παιδιά θα χάσουν το ενδιαφέρον τους για αυτό. Η καθημερινή επαφή με το ίδιο φαγητό, όσο ωραίο και να είναι, θα τα κάνει να βαρεθούν. Είναι σημαντική η ποικιλία προκειμένου να διατηρήσετε το ενδιαφέρον των παιδιών για διαφορετικά φαγητά.
• Πολύ σημαντικό είναι να παρατηρείτε την διατροφή των παιδιών σε σχέση με την εβδομάδα και όχι με την ημέρα. Θα εκπλαγείτε με το πόσο "σοφά" τρώνε τα παιδιά. Μην μένετε σε ένα γεύμα ή σε μια ημέρα.

Τα παιδιά αναζητούν αυτονομία. Αυτό μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και από την ηλικία των 2 ετών και συνεχίζει σε όλη την παιδική ηλικία, φτάνοντας σε κορύφωση στην εφηβεία. Στην ενηλικίωση η αυτονομία σε σχέση με τη διατροφή είναι σημάδι ενός ψυχικά υγιούς ατόμου.

• Επιτρέψτε στα παιδιά να σερβίρονται μόνα τους με το που έχουν αναπτυχθεί επαρκώς. Αν επιμένετε να τα σερβίρετε, είναι σαν να τους επιβάλλεται το πόσο χρειάζονται για να χορτάσουν. Θα φάνε όσο χρειάζονται, χωρίς να νιώθουν πίεση ότι πρέπει να καθαρίσουν το πιάτο τους.
• Όταν ένα νήπιο αρνείται να φάει, συνήθως δεν πεινάει και ταυτόχρονα θέλει να δείξει την ανεξαρτησία του. Μην ανησυχείτε, όταν πεινάσει θα φάει!
• Αν το παιδί σας έχει έντονα ανεπτυγμένη την διαίσθηση σε σχέση με την διατροφή, είναι ασφαλές να το αφήσετε ελεύθερο να παραγγείλει ότι θέλει σε ένα εστιατόριο. Διαφορετικά, θα χρειαστεί την καθοδήγηση σας.
• Παροτρύνετε τα παιδιά σας να συμμετέχουν στα ψώνια και στην προετοιμασία του φαγητού. Είναι ένας τρόπος να αναπτύξουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο να φάνε αυτά που διάλεξαν και προετοίμασαν.

Το να παρουσιάζει κανείς καινούργια φαγητά είναι τέχνη

Πολλοί γονείς περιμένουν τα παιδιά να δοκιμάσουν ένα καινούργιο φαγητό, έστω και μία μπουκιά. Χρειάζεται μεγάλη κατανόηση σε σχέση με την αντίδραση των παιδιών σε αυτή την καινούργια εμπειρία.

• Αφήστε τα παιδιά να πειραματιστούν με το φαγητό, ειδικά αν τους παρουσιάζετε ένα καινούργιο φαγητό ή αν έχετε μαγειρέψει το αγαπημένο τους με διαφορετικό τρόπο. Το παιδί μπορεί να το βάλει στο στόμα του, να το βγάλει, να παίξει και μετά να το ξαναβάλει για μια ακόμη φορά. Αφήστε τα να λερωθούν, είναι μια πειραματική διαδικασία και μέρος μιας φυσιολογικής ανάπτυξης.
• Πολλές φορές μπορεί να χρειαστούν ακόμα και 15 ή και παραπάνω επαφές των παιδιών με τα νέα φαγητά. Ακόμα και αν έχετε δοκιμάσει να τους σερβίρετε καινούργιο φαγητό 1 ή 2 φορές και έχουν αρνηθεί, μην τα παρατήσετε. Συνεχίσετε να το προσφέρετε που και που χωρίς καμία πίεση. Στο τέλος, το παιδί μπορεί να το δοκιμάσει.
• Όταν μαγειρεύετε καινούργιο φαγητό, παρουσιάστε το με κάποιο αγαπημένο τους. Μην μαγειρέψετε πολλά καινούργια φαγητά αμέσως. Αυτό μπορεί να αναστατώσει το παιδί και να αρνηθεί τα πάντα.
• Γύρω στην ηλικία των 2 ετών, τα παιδιά συνήθως φοβούνται να δοκιμάσουν καινούργιες γεύσεις όπως και άλλα πράγματα. Μην ανησυχείτε! Αν δεν το πιέσετε, θα τα δοκιμάσει όταν αισθανθεί έτοιμο.
• Θα υπάρξουν μερικά φαγητά που το παιδί σας απλά δε θα τρώει, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τους ενήλικες.

Ο ρόλος μας σαν γονείς είναι πολύ δυνατός

Τα παιδιά μιμούνται τους γονείς ακόμα και στη σχέση τους με το φαγητό

Παραμείνετε ουδέτεροι όταν σερβίρετε φαγητό και μην γίνεστε πιεστικοί. Αν ανακρίνετε το παιδί σας πόσο και τι τρώει, το παιδί θα επαναστατήσει και δεν θα ακούσει τις σωματικές του ανάγκες.
Να τρώτε κι εσείς ποικιλία φαγητών, να απολαμβάνετε και να εκτιμάτε το φαγητό σαν οικογένεια. Να Θυμάστε ότι τα παιδιά μιμούνται τους γονείς, ακόμα και στη σχέση τους με το φαγητό.
Πάνω απ’όλα, μην "δωροδοκείτε", επιβραβεύετε ή προσπαθήσετε να φροντίσετε τα συναισθήματα του παιδιού με φαγητό. Το φαγητό είναι για όταν πεινάσουν, για την ικανοποίηση και την φροντίδα του σώματος τους. Βοηθήστε τα παιδιά σας να "αντέχουν τα συναισθήματα τους", να βρίσκουν άλλους επικοδομητικους τρόπους να τα διοχετεύουν χωρίς να καταφεύγουν στο φαγητό.

 

Απλά βήματα για να προστατέψετε και να δυναμώσετε την διαισθητική εμπειρία των παιδιών σε σχέση με το φαγητό

Εισάγετε στη διατροφή του παιδιού σας τροφές, βάση των συμβουλών του παιδιάτρου σας

Παρουσιάστε μια ποικιλία τροφών στο παιδί σας με το που σας συμβουλέψει ο παιδίατρος σας να του δώσετε στερεά τροφή. Ξεκινήστε με δημητριακά ή λαχανικά, ανάλογα με το τι σας πρότεινε ο παιδίατρος. Αν σας συμβουλέψει δημητριακά, ξεκινήστε με ολικής άλεσης, προκειμένου το παιδί σας να συνηθίσει τη γεύση. Όταν σας πει λαχανικά, ξεκινήστε με μαλακά πράσινα λαχανικά και με το που το παιδί τα συνηθίσει, δώστε τα πορτοκαλί, πιο γλυκά λαχανικά. Πάντα με τη συμβουλή του παιδίατρου, προσθέστε στη διατροφή του παιδιού φρούτα και άλλες τροφές.

Αν το παιδί σας διψάει, δώστε του νερό αντί για χυμό

Ο χυμός εμφανίστηκε στη διατροφή των παιδιών στις αρχές του 1900. Πριν κάνει την εμφάνιση του, οι άνθρωποι έτρωγαν φρούτα και έπιναν νερό. Ο χυμός μπορεί να γεμίσει το στομάχι του παιδιού και να το απομακρύνει από τα σημάδια της πραγματικής πείνας. Όταν του δώσετε χυμό 1 ώρα πριν το φαγητό, το παιδί θα νιώθει πολύ φουσκωμένο στο επόμενο γεύμα.

Προετοιμάστε ισορροπημένα γεύματα

Όταν τα παιδιά σας μπορούν να φάνε απ’όλα τα φαγητά, προετοιμάστε ισορροπημένα γεύματα τα οποία θα περιλαμβάνουν πρωτεΐνη, σύνθετους υδατάνθρακες (ειδικά ολικής άλεσης), λίπη, φρούτα και λαχανικά, αλλά και φαγητά πλούσια σε ασβέστιο (τα γαλακτοκομικά είναι η πιο ασφαλής ομάδα τροφών για το ασβέστιο).

Αναβάλετε όσο γίνεται να δώσετε στα παιδιά σας "φαγητό για παιχνίδι" (όπως γλυκά, πρόχειρο φαγητό κλπ.). Δεν υπάρχει λόγος να παρουσιάσετε πρόχειρο φαγητό σε πολύ μικρά παιδιά. Θα έχουν πολλές ευκαιρίες στο μέλλον να πειραματιστούν με τα συγκεκριμένα φαγητά. Παρ’όλα αυτά αν κάποιος δώσει στο παιδί σας κάποιο φαγητό όπως γλυκό, μην το απαγορεύσετε. Αφήστε το παιδί να πειραματιστεί με το φαγητό χωρίς να κάνετε κάποιο σχόλιο (θετικό ή αρνητικό).

Πόσες φορές έχετε δει ένα γονιό να ενθαρρύνει ή και να πιέζει το παιδί του να δοκιμάσει από την τούρτα γενεθλίων του, ακόμα κι αν είναι μόλις 1 έτους;
Πόσες φορές έχετε δει κάποιον γονιό να λέει στο παιδί του ότι δεν μπορεί να φάει από αυτό που τρώνε τα άλλα παιδιά;
Αν το παιδί έχει συνηθίσει να τρώει μεγάλη ποικιλία τροφών, όταν θα έρθει σε επαφή με γλυκά και πρόχειρο φαγητό, δεν θα τα υπερεκτιμήσει.

Μερικές συμβουλές για γονείς

1. Πείτε στα παιδιά σας ότι διαβάσατε ένα βιβλίο ή μιλήσατε σε ένα ειδικό επαγγελματία που σας έδωσε καινούργιες, διαφορετικές ιδέες σχετικά με τη διατροφή απ’ότι συμβαίνει συνήθως στο σπίτι σας. Αναγνωρίστε ότι οι γονείς μπορούν να μάθουν καινούργια πράγματα και να αλλάξουν και ότι είστε πρόθυμοι να κάνετε αυτές τις αλλαγές. Αυτό θα κινήσει την περιέργεια των παιδιών σας και θα προετοιμάσει το έδαφος για καινούργιες ιδέες.
2. Τα παιδιά έχουν την ικανότητα να γνωρίζουν πόσο πολύ να φάνε, αλλά αυτό τα μπερδεύει όταν οι γονείς παίρνουν τις αποφάσεις για αυτά. Πείτε τους ότι από εδώ και πέρα θα επιλέγουν αυτά το πόσο πολύ θα φάνε και ότι θα τους προσφέρετε μια μεγάλη ποικιλία τροφών, η οποία θα περιλαμβάνει και τις απαγορευμένες μέχρι τώρα τροφές. Θα είναι καθαρά στην προσωπική τους απόφαση να επιλέξουν αν και πόσο θα φάνε, μέχρι να νιώσουν καλά με το σώμα τους.
3. Ρωτήστε τα αν υπάρχουν φαγητά που θα ήθελαν να υπάρχουν στο καθημερινό τραπέζι και που δεν τα τρώτε συνήθως. Θα παρατηρήσετε μεγάλο ενθουσιασμό καθώς και δυσπιστία στα πρόσωπα των παιδιών σας σε αυτό το σημείο!
4. Το πιο βασικό: Τηρήστε τις υποσχέσεις σας! Τα παιδιά σας θα σας τεστάρουν για να δουν αν είστε ειλικρινείς και αποφασισμένοι. Θα περιμένουν να τους πείτε ότι δεν χρειάζονται περισσότερο φαγητό ή ότι πρέπει να φάνε περισσότερα λαχανικά, ότι θα πρέπει να φάνε πιο υγιεινές τροφές πριν φάνε επιδόρπιο κλπ. Θα περάσει καιρός πριν πιστέψουν ότι δεν θα εμπλακείτε στη διατροφή τους.

Αυτές οι συμβουλές μπορούν να τρομάξουν πολλούς γονιούς. Ο φόβος προέρχεται από σκέψεις ότι οι άλλοι θα τους κρίνουν ότι δεν είναι καλοί γονείς επειδή δεν εφαρμόζουν αυστηρούς κανόνες, σκέψεις ότι το παιδί δε θα σταματήσει ποτέ να τρώει, φόβοι ότι το παιδί θα τρώει μόνο γλυκά ή φόβοι ότι δε θα τρώει όσο χρειάζεται.

Μερικοί γονείς μπορεί να βοηθηθούν αρκετά αν συνεργαστούν με κάποιο διατροφολόγο ή ψυχοθεραπευτή ο οποίος γνωρίζει σχετικά με την διαισθητική διατροφή. Με την συνεργασία κάποιου ειδικού, οι φόβοι και οι σχετικές σκέψεις θα εκφραστούν και θα διαχειριστούν στον ειδικό αντί στα παιδιά. Είναι επίσης σημαντικό και οι 2 γονείς να υποστηρίξουν τα παιδιά. Όπως σε κάθε οικογενειακό θέμα, η ένωση βοηθάει το παιδί να αισθανθεί ασφαλές και όχι συγχυσμένο.

Μαζί με τις οδηγίες, είναι πολύ σημαντικό ο κάθε γονιός να εξετάσει προσεκτικά τα δικά του πιστεύω σε σχέση με το φαγητό, τον τρόπο διατροφής και το σώμα του. Αν υπάρχει διατροφικό πρόβλημα στην οικογένεια, είναι πολύ δύσκολο να θεραπεύσει κανείς τα διατροφικά προβλήματα ενός παιδιού. Θυμηθείτε και σκεφτείτε πόσο σημαντικό είναι το παράδειγμα που δίνουν οι γονείς στα παιδιά τους.

Όταν το παιδί μας είναι υπέρβαρο

Το να βάζουμε αυστηρούς κανόνες διατροφής και περιορισμούς στα παιδιά μας όταν αυτά είναι υπέρβαρα, μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικά προβλήματα και χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση των παιδιών στο μέλλον. Ο περιορισμός είναι η μία πλευρά. Η άλλη πλευρά είναι η πίεση των γονιών στα παιδιά να τρώνε περισσότερες υγιεινές τροφές.

Είναι πάρα πολύ δύσκολο και πολλές φορές τρομακτικό για τους γονείς το να να μην ανησυχούν και να σχολιάζουν τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών τους, ειδικά αν το παιδί τους είναι υπέρβαρο. Αλλά ας σκεφτούμε ότι όσο περισσότερο μας πιέζουν να αλλάξουμε μία συμπεριφορά, τόσο λιγότερες πιθανότητες έχουμε να την αλλάξουμε (εμείς οι ενήλικες, πόσο μάλλον τα παιδιά).

Στην περίπτωση του παιδιού που τρώει μεγάλες ποσότητες φαγητού και είναι υπέρβαρο, το να βάζουμε όρια στην ποσότητα ή το είδος του φαγητού το οποίο τρώει το παιδί, μπορεί να οδηγήσει σε επανάσταση, όπως ακριβώς συμβαίνει με τους ενήλικες που ακολουθούν δίαιτες.
Το παιδί μπορεί να τρώει κρυφά, πολλές φορές να τρώει πολύ σε σπίτι ενός φίλου του και να αναπτύξει μια πολύ άσχημη σχέση με το φαγητό στο μέλλον. Μπορεί να αισθανθεί μεγάλη ντροπή και τέλος ίσως να αναπτύξει άσχημη σχέση με το οικογενειακό του περιβάλλον.

Η λύση για μια ακόμη φορά, είναι να μάθει να αισθάνεται τα πραγματικά σημάδια της πείνας και του κορεσμού. Επείγει πρώτα να αντιμετωπίσει το φόβο της στέρησης, όπως επίσης και την επανάσταση που δημιουργείται από την κριτική και τα σχόλια που δέχεται από το οικογενειακό του περιβάλλον. Εφόσον νιώσει ασφαλής, το παιδί θα είναι έτοιμο να έρθει σε επαφή με το αίσθημα της πείνας και του κορεσμού.

Μια πραγματική ιστορία που αναφέρουν οι Evelyn Tribole και Elyse Resch στο βιβλίο "Intuitive Eating"

Η ιστορία της Γεωργίας

Πριν από περίπου 10 χρόνια δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από τους γονείς ενός οκτάχρονου κοριτσιού, οι οποίοι μου ζήτησαν βοήθεια σχετικά με την υπερφαγία του παιδιού τους, την Γεωργία.
Ήταν πολύ ανήσυχοι σχετικά με το βάρος της, και τους απασχολούσαν μελλοντικά προβλήματα υγείας. Οι γονείς μου εξομολογήθηκαν ότι κάνανε χρόνια δίαιτα και αναγνώρισαν το γεγονός ότι μια δίαιτα δεν θα βοηθούσε πραγματικά το παιδί τους. Δεν ήταν πρόθυμοι να κάνουν αλλαγές στη διατροφή τους, αλλά ήταν έτοιμοι να κάνουν το καλύτερο για το παιδί τους. Μετά από μερικές συνεδρίες με τους γονείς, αποφάσισα ότι θα μπορούσα να βοηθήσω την Γεωργία.

Την πρώτη φορά που ήρθε η Γεωργία στο γραφείο μου, μου ζήτησε να είναι και οι γονείς της παρόντες. Η παρουσία τους ήταν υπέροχη, καθώς η Γεωργία ένιωσε ότι θα την στήριζαν στις αλλαγές και τις καινούργιες ιδέες, αλλά επίσης βρήκε ουδέτερο έδαφος για να μιλήσει στους γονείς της για τα συναισθήματα της.
Το πρώτο ραντεβού με τη Γεωργία πήγε πολύ καλά. Μόνο η σκέψη ότι οι γονείς της θα έκαναν αλλαγές και θα την στήριζαν να αισθανθεί καλύτερα με τον εαυτό της, την γέμισε ενθουσιασμό.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας η Γεωργία μας αποκάλυψε ότι έτρωγε πολλά γλυκά όταν βρισκόταν έξω από το σπίτι. Έτρωγε τόσο πολύ σοκολάτα, που συνήθως την έπιανε πόνος στο στομάχι και την κοιλιά και αναγκαζόταν να γυρίσει σπίτι. Όταν τη ρώτησα γιατί έτρωγε έξω από το σπίτι τόσα γλυκά, μου είπε ότι οι γονείς της δεν είχαν ποτέ ωραία γλυκά στο σπίτι, παρά μόνο διαίτης. Κι επειδή δεν της άρεσαν καθόλου τα διαιτητικά γλυκά, στην πρώτη ευκαιρία έτρωγε έξω.

Σε αυτές τις συνεδρίες με την Γεωργία, δεν αναφέραμε ποτέ τη λέξη βάρος και ζυγαριά. Δώσαμε έμφαση στο τι θα έκανε την Γεωργία να αισθανθεί καλύτερα ψυχολογικά και σωματικά.
Οποιαδήποτε αναφορά στο βάρος και την εικόνα του παιδιού, είτε από γιατρό είτε από διατροφολόγο και από τους γονείς, θα έδινε πολύ άσχημα μηνύματα στο παιδί.

Η Γεωργία είναι πολύ έξυπνη, διορατική, υγιής και με πολύ καλή αυτοεκτίμηση. Η βασική μας σκέψη ήταν να διατηρήσουμε αυτή την καλή αυτοεκτίμηση, και να μην αισθανθεί σε καμία περίπτωση ότι δεν είναι αρκετά καλή σε αυτό το βάρος. Της δώσαμε σκοπό ότι θα την βοηθούσαμε να μην τρώει τόσο πολλά γλυκά έξω προκειμένου να μην αισθάνεται πόνο στο στομάχι και την κοιλιά.

Σχεδόν κάθε παιδί που τρώει υπερβολικά, θα έχει την ικανότητα να νιώσει πόσο δυσάρεστα αισθάνεται το σώμα του, ακόμα κι αν δεν πονάει.
Το να συζητήσει κανείς με ένα παιδί για μελλοντικά προβλήματα υγείας δεν είναι καλός δρόμος. Πρώτον, μπορεί να τρομάξει το παιδί και να ανησυχεί όλη μέρα. Δυστυχώς, ακούμε γονείς που λένε συνέχεια στα παιδιά τους ότι θα πάθουν διαβήτη ή προβλήματα στην καρδιά αν δεν χάσουν βάρος. Δεύτερον, οι σκέψεις σχετικά με τα προβλήματα υγείας στο μέλλον είναι πολύ αφηρημένες, μέχρι και για ένα ενήλικα πόσο μάλλον για ένα παιδί. Το να στεναχωριέται κανείς για μελλοντικά προβλήματα δεν δίνει σταθερό κίνητρο για αλλαγές. Το να νιώθει όμως στη στιγμή καλύτερα έχει μεγαλύτερη δύναμη.

Μετά τη συζήτηση με τη Γεωργία ότι τρώει πολλά γλυκά έξω από το σπίτι, της ζητήσαμε να κάνει μια λίστα με φαγητά που θα ήθελε να υπάρχουν στο σπίτι της. Φυσικά, τα αληθινά γλυκά και ιδιαίτερα η σοκολάτα ήταν μέσα στη λίστα. Έδωσε τη λίστα στους γονείς της με την υπόσχεση ότι θα πήγαιναν όλοι μαζί για ψώνια. Όταν τη ρώτησα πως ένιωθε, μου είπε ενθουσιασμένη αλλά και δύσπιστη σχετικά με το πόσο θα την υποστήριζαν οι γονείς της.

Στην συνεδρία σχετικά με την ισορροπημένη διατροφή, η Γεωργία έμαθε πως είναι να ακούει τα πραγματικά σημάδια πείνας και κορεσμού στο σώμα της. Μου είπε ότι ήξερε πότε είναι πραγματικά πεινασμένη, και πολλές φορές πότε ήταν χορτάτη. Τότε μου έκανε μια προκλητική ερώτηση:
"Πως μπορώ να σταματάω όταν νιώθω ότι είμαι χορτάτη;"

Αντί να της δώσω μια στιγμιαία απάντηση, την ρώτησα:
"Αν το στομάχι σου είναι γεμάτο, το σώμα σου χρειάζεται περισσότερο φαγητό;"
Απάντησε:
"Όχι"

Τότε, της λέω, αν δεν χρειάζεσαι περισσότερο φαγητό, τι είναι αυτό που χρειάζεσαι πραγματικά; Αυτό το πανέξυπνο οκτάχρονο κοριτσάκι μου απάντησε:
"Χρειάζομαι να ξέρω ότι θα έχω τα γλυκά που μου αρέσουν στο σπίτι μου." και στην συνέχεια πρόσθεσε:
"Καμιά φορά χρειάζεται να τρώω όταν βαριέμαι ή είμαι λυπημένη ή μόνη ή φοβισμένη."

Πραγματικά, πολλοί ενήλικες δεν μπορούν να κάνουν αυτή τη σύνδεση. Αφού της εξήγησα ότι μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι χρειάζονται φαγητό για να νιώσουν καλύτερα όταν έχουν τα ίδια συναισθήματα με εκείνη, την ρώτησα αν θα μπορούσε να σκεφτεί οτιδήποτε άλλο που θα την βοηθούσε όταν αισθανόταν άσχημα. Εκείνη μου απάντησε ότι θα μπορούσε να ζωγραφίσει, να παίξει με το σκύλο της ή να μιλήσει με τη μαμά της.

Αυτή ήταν η αρχή για να βοηθήσουμε τη Γεωργία να αντιμετωπίσει τα συναισθήματα στέρησης που είχε, και να αρχίσει να ξεχωρίζει την φυσική πείνα από την συναισθηματική.
Οι γονείς της Γεωργίας τήρησαν την υπόσχεση τους και έφεραν στο σπίτι τα γλυκά που της άρεσαν. Με τον καιρό, η Γεωργία άρχισε να τους εμπιστεύεται, και ένιωσε καλά με το γεγονός ότι θα έχει όταν και άμα θέλει τα αγαπημένα της γλυκά στο σπίτι.

Σαν αποτέλεσμα, τα συναισθήματα στέρησης εξαφανίστηκαν και ανακάλυψε ότι χρειαζόταν πολύ λιγότερη ποσότητα προκειμένου να ευχαριστηθεί. Σταμάτησε να τρώει πολλά γλυκά έξω από το σπίτι, άρχισε να ισορροπεί υγιεινές τροφές με πρόχειρο φαγητό και έγινε ένα ψηλό, αθλητικό κορίτσι. Η Γεωργία συνέχισε να έρχεται σε συνεδρίες αραιά και που, μέχρι τα δεκατέσσερα. Εκτός από το γεγονός ότι η υπερφαγία της σταμάτησε, έπαψε να υπάρχει και κίνδυνος για διατροφική διαταραχή.

Η επιτυχία αυτής της ιστορίας βασίστηκε στο γεγονός ότι οι γονείς της ήταν 100% πρόθυμοι να συνεργαστούν, να την υποστηρίξουν σε όλες της τις ανάγκες, και πάνω απ’όλα να μην τραβήξουν την προσοχή στο βάρος της και την εικόνα της.

Είναι πολύ σημαντικό οι ίδιοι οι γονείς να μην κάνουν αρνητικά σχόλια για το σώμα και τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών τους. Θυμηθείτε ότι τα παιδιά θέλουν να γίνουν σαν τους γονείς τους. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με αυτά που σκέφτεστε και λέτε για το σώμα σας και τη διατροφή σας, γιατί το παιδί θα αφομοιώσει όλα τα σχόλια και θα μιμηθεί απόλυτα αυτά που λέτε και το πως τρώτε.

 

10 απλά βήματα για να βοηθήσετε ένα παιδί που τρώει πολύ

Αν έχετε παρατηρήσει ότι το παιδί σας είναι στα πρόθυρα της υπερφαγίας, παρακάτω θα βρείτε 10 συμβουλές που θα σας βοηθήσουν πολύ. Αν αισθάνεστε άβολα να το κάνετε μόνοι σας και χρειάζεστε βοήθεια, μην διστάσετε να έρθετε σε επαφή με κάποιον ειδικό σε θέματα ισορροπημένης και διαισθητικής διατροφής.

1. Ρωτήστε το παιδί σας αν αναγνωρίζει πως είναι η πείνα και που τη νιώθει. Πείτε του ότι τις περισσότερες φορές θα την νιώθει στο στομάχι, αλλά καμιά φορά μπορεί να τη νιώθει και στο λαιμό. Αν δεν την παρατηρεί είναι πιθανόν να τη νιώσει και στο κεφάλι! Εξηγήστε του ότι πολλές φορές οι άνθρωποι αν δεν έχουν φάει για μεγάλο χρονικό διάστημα παθαίνουν πονοκεφάλους λόγω έλλειψης φαγητού και ενέργειας.
2. Αν το παιδί σας είναι πολύ μικρό για να φάει μόνο του, διδάξτε του να εκφράζει την πείνα του, έτσι ώστε να την ικανοποιεί.
3. Ρωτήστε το παιδί σας αν γνωρίζει πως είναι να είναι κανείς χορτάτος. Πείτε του ότι το στομάχι του είναι σαν ένα μπαλόνι γεμάτο αέρα. Μπορούμε να γεμίσουμε το μπαλόνι με λίγο αέρα, αφήνοντας πολύ χώρο, έτσι μπορούμε να γεμίσουμε το στομάχι με λίγο φαγητό αφήνοντας χώρο για περισσότερο φαγητό. Εξηγήστε του ότι μπορούμε να γεμίσουμε το μπαλόνι με πολύ αέρα μέχρι να σπάσει, κι έτσι μπορούμε να γεμίσουμε και το στομάχι με πολύ φαγητό σε σημείο που να το νιώθουμε να εκραγεί.
4. Εξηγήστε του ότι αν γεμίσει το στομάχι του με αρκετό φαγητό θα έχει πολύ ενέργεια για να παίξει και να τρέξει, αλλά αν το γεμίσει με πολύ φαγητό θα τον πονέσει. Μπορείτε να το περιγράψετε χρησιμοποιώντας το παράδειγμα ενός αυτοκινήτου και την βενζίνη που χρειάζεται για να τρέξει. Αν βάλουμε περισσότερη βενζίνη στο αυτοκίνητο, αυτή θα χυθεί απ’έξω. Έτσι και το στομάχι αν το γεμίσουμε με περισσότερη ενέργεια θα νιώσουμε άβολα και πολύ πιθανόν άρρωστοι.
5. Ρωτήστε το αν πιστεύει ότι χρειάζεται περισσότερο φαγητό παρ’όλο που αισθάνεται χορτάτο. Αν πει όχι, ρωτήστε το τι πραγματικά χρειάζεται εφόσον το σώμα του δεν χρειάζεται φαγητό. Αν δεν γνωρίζει, εξηγήστε του ότι καμιά φορά οι άνθρωποι τρώνε πολύ φαγητό επειδή βαριούνται, ή γιατί χρειάζονται κάτι για να νιώσουν καλύτερα όταν είναι λυπημένοι ή φοβισμένοι. Βοηθήστε το παιδί σας να βρει εναλλακτικούς τρόπους να εκφράζει τα συναισθήματα του.
6. Πάνω απ’όλα μην μιλήσετε στο παιδί σας για βάρος, και μην το ανεβάσετε σε ζυγαριά. Μιλήστε του για τα άμεσα οφέλη του να αισθάνεται κανείς όμορφα με το σώμα του, αν τρώει με βάση το αίσθημα της πείνας και του κορεσμού. Μην του μιλήσετε για μελλοντικά προβλήματα υγείας.
7. Ρωτήστε το αν υπάρχουν φαγητά που θα ήθελε να υπάρχουν στο σπίτι, τα οποία θεωρούνται απαγορευμένα. Πείτε του ότι θα τα αγοράσετε και θα υπάρχουν στο σπίτι.
   Πείτε στο παιδί σας ότι θα σταματήσετε να του λέτε πως, τι και πόσο να φάει.
8. Πείτε του ότι θα έχετε καθημερινά στο τραπέζι φαγητά ισορροπημένα και αγαπημένα και ότι θα είναι στο χέρι του να φάει όσο και ότι θέλει μέχρι να ικανοποιήσει την πείνα του.
9. Εξηγήστε του ότι εμπιστεύεστε ότι με τον καιρό θα ακούει το σώμα του. Πείτε του ότι το σώμα είναι σοφό. Όσο πιο πολύ του δείξετε ότι το εμπιστεύεστε τόσο λιγότερο θα επαναστατήσει και θα προσπαθήσει.
10. Τέλος, και το πιο σημαντικό, ρωτήστε το αν χρειάζεται κάποια βοήθεια από εσάς. Δεν θέλετε να νιώθει ότι δεν το στηρίζεται. Σκοπός είναι να μην νιώθει ότι το ελέγχετε συνέχεια σε σχέση με τη διατροφή του. Μπορεί να σας πει ότι χρειάζεται βοήθεια στο να βρει τα πραγματικά σημάδια πείνας, ή το να τρώει πιο σιγά προκειμένου να αισθάνεται καλά. Η μπορεί να σας πει ότι δε χρειάζεται τη βοήθεια σας.

10 βήματα για να βοηθήσετε τα παιδιά σας κατά την περίοδο της εφηβείας

Θυμηθείτε και σκεφτείτε ότι οι έφηβοι πολεμούν συνεχώς για την αυτονομία τους. Το πιο πιθανό είναι να επαναστατήσουν στο οτιδήποτε προσπαθήσετε να τους επιβάλλετε.

1. Προσφέρετε τους εύκολο διαθέσιμο και ισορροπημένο φαγητό. Να έχετε πάντα στο σπίτι ποικιλία υγιεινού φαγητού, καθώς και τα αγαπημένα τους πρόχειρα φαγητά.
2. Ρωτήστε τα παιδιά σας πως μπορείτε να τα βοηθήσετε. Μπορεί να εκτιμήσουν την βοήθεια σας στο να μαγειρέψετε μαζί πρωινό, μεσημεριανό ή βραδινό, ή στο να τα βοηθήσετε να προετοιμάσουν τα αγαπημένα τους σνακ.
3. Συμπεριλάβετε τα παιδιά σας στα ψώνια του φαγητού καθώς επίσης και στην προετοιμασία του. Πολλά παιδιά λατρεύουν να μαγειρεύουν και αισθάνονται μεγάλη χαρά κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
4. Μην πέσετε στην παγίδα να πείτε στο παιδί σας ότι μπορεί να δει τηλεόραση καθώς θα τρώει το απογευματινό του σνακ. Το να συνδέετε αυτές τις 2 δραστηριότητες μπορεί να τους περάσουν επικίνδυνα μηνύματα. Οι έφηβοι χρειάζονται χρόνο να χαλαρώσουν πριν ξεκινήσουν οποιαδήποτε δραστηριότητα, ειδικά μετά το σχολείο. Αν συνδυάσετε το χρόνο χαλάρωσης με το σνακ ή το φαγητό μπορεί να οδηγηθούν στην υπερφαγία. Πολλοί έφηβοι δηλώνουν ότι ανέπτυξαν διατροφικές διαταραχές από αυτή τη συνήθεια. Δώστε τους χρόνο να χαλαρώσουν μετά το σχολείο. Ενθαρρύνετε τους να φάνε ένα σνακ μετά το σχολείο και πείτε τους μετά να χαλαρώσουν πριν ξεκινήσουν οποιαδήποτε δραστηριότητα. Με αυτό τον τρόπο ξεχωρίζετε το φαγητό για την αίσθηση της πείνας και για ενέργεια, και το χρόνο για χαλάρωση.
5. Διατηρήστε τη συνήθεια να τρώτε όλοι μαζί οικογενειακά. Αυτό μπορεί να είναι πολύ δύσκολο καθώς οι έφηβοι έχουν πολλές δραστηριότητες. Έστω και λίγες φορές την εβδομάδα θα είναι ευεργετικές.
6. Μην βομβαρδίζεται το παιδί σας με ερωτήσεις κατά τη διάρκεια του φαγητού. Αν ξεκινήσετε καβγά κατά τη διάρκεια του γεύματος το πιο πιθανό είναι το παιδί να αρνηθεί να φάει ή να φάει περισσότερο. Ιδανικά, η ώρα του φαγητού θα πρέπει να είναι ήσυχη, ευχάριστη και ικανοποιητική.
7. Μην κάνετε σχόλια για το πως, τι και πόσο τρώει το παιδί σας. Να έχετε επίγνωση της γλώσσας του σώματος σας. Οι έφηβοι μπορούν να καταλάβουν ακόμα και μια επικριτική ματιά. Είναι πολύ ευαίσθητοι σχετικά με τις κρίσεις που τους κάνουν οι άλλοι, πόσο μάλλον οι γονείς τους. Ακόμα και το παραμικρό να καταλάβουν ότι είστε αρνητικοί απέναντι στο βάρος τους ή στις διατροφικές τους συνήθειες μπορεί να νιώσουν ντροπή, να κάνουν αυστηρές δίαιτες, να επαναστατήσουν ή να τους δημιουργηθεί διατροφική διαταραχή.
8. Αν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας τρώει παραπάνω από το κανονικό, παίρνει βάρος γρήγορα, ή έχει υπερφαγικά επεισόδια συχνά, κατανοήστε ότι αυτό μπορεί να σημαίνει συναισθηματικά προβλήματα και μη ικανοποιημένες ανάγκες. Περάστε επικοδομητικό χρόνο μαζί του. Να είστε υπομονετικοί και να του μιλάτε, να νιώσει ασφάλεια και να του δώσετε να καταλάβει ότι είναι σημαντικό να εκφράζει τα συναισθήματα του.
9. Αποκλείστε κάθε πιθανό πρόβλημα υγείας με συχνές εξετάσεις. Αν δεν έχει κάποιο πρόβλημα υγείας, αναζητήστε βοήθεια σε κάποιον ειδικό. Πριν το πάτε σε ειδικό μιλήστε πρώτα με τον θεραπευτή και σιγουρευτείτε ότι μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας κι εσάς.
10. Να έχετε επίγνωση της δική σας σχέσης με το φαγητό και το σώμα σας. Μην κάνετε ποτέ σχόλια σχετικά με την εμφάνιση σας για τον τρόπο που τρώτε και προσέξτε ειδικά τα αρνητικά σχόλια. Τα παιδιά θα σας μιμηθούν.

Πηγή: Intuitive Eating, Evelyn Tribole, Elyse Resch.
Μετάφραση: Τζένη Ιορδάνωφ, Διαιτολόγος διατροφολόγος, ψυχολογία διατροφής.