Πρωτεΐνες

Η λέξη πρωτεΐνη προέρχεται από την ελληνική λέξη "πρώτος", που σημαίνει το πρώτο στοιχείο. Οι πρωτεΐνες είναι απαραίτητα στοιχεία για την ανάπτυξη και ανακατασκευή των ιστών, την καλή λειτουργία και δομή όλων των ζωντανών κυττάρων. Είναι βασικές ουσίες που χρειάζεται το σώμα για την ανάπτυξη και την αποκατάσταση των κατεστραμμένων κυττάρων. Οι πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό για πολλές λειτουργίες του. Χρειάζονται επίσης στην πέψη και βοηθούν στην παραγωγή αντισωμάτων που καταπολεμούν τις λοιμώξεις. Βρίσκονται σε διάφορα τρόφιμα. Τόσα τα ζωικά όσο και τα φυτικά κύτταρα περιέχουν πρωτεϊνες αλλά η ποσότητα πρωτεΐνης που είναι παρούσα στα τρόφιμα ποικίλλει.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις τροφές και τις πρωτεΐνες θα βρείτε στο θερμιδομετρητή.

Υδατάνθρακες

Οι υδατάνθρακες είναι το ένα από τα τρία μακροθρεπτικά συστατικά της δίαιτάς μας (τα άλλα δύο είναι τα λίπη και οι πρωτεΐνες). Υπάρχουν σε διάφορες μορφές και τους συναντούμε κυρίως σε αμυλούχες τροφές, όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά και το ρύζι, και σε κάποια ροφήματα, όπως οι χυμοί φρούτων και τα ποτά με ζάχαρη. Βασική λειτουργία των υδατανθράκων είναι η παροχή ενέργειας, ωστόσο ο ρόλος τους είναι σημαντικός και για τη δομή και τη λειτουργία των κυττάρων, των ιστών και των οργάνων. Οι υδατάνθρακες χωρίζονται στους απλούς («κακούς») και στους σύνθετους («καλούς») και ο διαχωρισμός οφείλεται στην χημική τους σύσταση και στον τρόπο με τον οποίο το σώμα μας τους επεξεργάζεται. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες, όπως είναι η ολική άλεση και τα όσπρια, αποτελούνται από μεγαλύτερες αλυσίδες μορίων ζάχαρης, για τη διάλυση και επεξεργασία των οποίων το σώμα απαιτεί περισσότερο χρόνο. Συνεπώς, σε αυτή την περίπτωση το σώμα, λαμβάνει μια πιο ισορροπημένη ποσότητα ενέργειας. Οι απλοί υδατάνθρακες αποτελούνται από βασικά ζάχαρα που χωνεύονται εύκολα και είναι χαμηλής αξίας για τον οργανισμό. Εν ολίγοις, όσο περισσότερη ζάχαρη, τόσο λιγότερες οι φυτικές ίνες και τόσο χειρότερος ο υδατάνθρακας για τον οργανισμό. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις τροφές και τους υδατάνθρακες θα βρείτε στο θερμιδομετρητή.

Ινσουλίνη

Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που κρατά τα επίπεδα της γλυκόζης αίματος υπό έλεγχο και παράγεται από το πάγκρεας. Η διαδικασία παραγωγής της ινσουλίνης έχει ως εξής: Τα φαγητά που περιέχουν υδατάνθρακες διασπώνται σε γλυκόζη (σάκχαρο), η οποία εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος μετά την κατανάλωση τροφής. Η γλυκόζη είναι η κύρια πηγή καυσίμων του σώματος. Χρησιμοποιείται από τα κύτταρα του σώματος, ώστε να εκτελέσουν τις ημερήσιες εργασίες τους για την ενδυνάμωση ολόκληρου του σώματος από τον εγκέφαλο έως και τους μύες των ποδιών. Όταν το σώμα αισθανθεί αύξηση στα επίπεδα της γλυκόζης μετά από το γεύμα, στέλνει μήνυμα προς το πάγκρεας. Το πάγκρεας απελευθερώνει ινσουλίνη στο σώμα. Η ινσουλίνη λειτουργεί ως κλειδί και ξεκλειδώνει το τοίχωμα του κυττάρου, ώστε η γλυκόζη να μπορέσει να περάσει από την κυκλοφορία στο κύτταρο και να χρησιμοποιηθεί ως ενέργεια. Καθώς η γλυκόζη προχωρά μέσα στα κύτταρα, το επίπεδο της γλυκόζης στο αίμα επιστρέφει στο φυσιολογικό. Το πάγκρεας λαμβάνει σήμα διακοπής της απελευθέρωσης της ινσουλίνης μέχρι το επόμενο γεύμα. Τότε, η διαδικασία θα ξεκινήσει πάλι από την αρχή.

Μεταβολισμός

Ο μεταβολισμός είναι το σύνολο των βιοχημικών αντιδράσεων που πραγματοποιούνται στα κύτταρα των ζωντανών οργανισμών. Ο όρος βασικός μεταβολικός ρυθμός αναφέρεται στο σύνολο της ενέργειας που χρειάζεται κάθε μέρα ο οργανισμός για να καλύψει τις ζωτικές του λειτουργίες (π.χ. τη λειτουργία της καρδιάς, τη διατήρηση της θερμοκρασίας τους σώματος, την αναπνοή) και ισοδυναμεί με το 60-75% της ενέργειας που προσλαμβάνεται μέσω της τροφής. Επίσης, περιλαμβάνει σε ποσοστό περίπου 25-40% την ενέργεια που χρειάζεται για να αντεπεξέλθει στις καθημερινές φυσικές δραστηριότητες, όπως π.χ. το περπάτημα. Πηγή της ενέργειας αυτής είναι οι τροφές, τα συστατικά των οποίων (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια) επεξεργάζεται ο οργανισμός προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του.

Λίπη

Τα λίπη είναι η πλέον συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας σε σχέση με τα υπόλοιπα διατροφικά στοιχεία. Τα λίπη στη δίαιτά μας χωρίζονται κυρίως σε δύο τύπους: τα ορατά και τα αόρατα. Τα ορατά λίπη είναι εκείνα τα οποία είναι εμφανή, όπως το βούτυρο, η μαργαρίνη και άλλα επαλλείματα, μαγειρικά λάδια και το λίπος του κρέατος. Τα μη ορατά λίπη προστίθενται κατά το μαγείρεμα (για παράδειγμα, στα κέικ και στα μπισκότα) ή κατά την παρασκευή τροφίμων (όπως στα λουκάνικα). Γαλακτώματα λίπους χρησιμοποιούνται πολύ συχνά σε προϊόντα όπως η μαγιονέζα. Κάποια τρόφιμα, όπως τα αυγά, είναι επίσης πλούσια σε λίπος. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις τροφές και τα λίπη θα βρείτε στο θερμιδομετρητή.

Τόφου

Το τόφου είναι ένα προϊόν από το γάλα της σόγιας. Κατασκευάζεται παρόμοια όπως το τυρί. Το τόφου, είναι φυσικά χωρίς γλουτένη και χαμηλό σε θερμίδες, δεν περιέχει χοληστερόλη και είναι μια εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης, σιδήρου και ασβεστίου. Είναι μια σημαντική πηγή πρωτεϊνών, ιδίως για χορτοφάγους και όσους επιθυμούν να κινηθούν προς την κατεύθυνση μιας περισσότερο φυτικής διατροφής. Είναι δημοφιλές σε πολλές χώρες της Άπω Ανατολής (Ιαπωνία, Κίνα κ.α) και σε ανθρώπους που ακολουθούν τη χορτοφαγία ή την αυστηρή χορτοφαγία (veganism).

Χοληστερίνη

Η χοληστερίνη είναι λιπίδιο που συντίθεται κατά το μεγαλύτερο μέρος του στο ήπαρ. Ενώ όμως η υπερβολική χοληστερίνη είναι επιβλαβής, μια συγκεκριμένη ποσότητα είναι απαραίτητη, για πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Υπάρχει ένας αριθμός παραγόντων που επηρεάζει το επίπεδο της χοληστερίνης στο αίμα. Τέτοιοι παράγοντες είναι: Η παχυσαρκία, γενετικοί ή κληρονομικοί παράγοντες, η μειωμένη φυσική δραστηριότητα. Για τους περισσότερους ανθρώπους η χοληστερίνη σχετίζεται με τη διατροφή. Μια πλούσια σε λίπη δίαιτα καθώς και μεγάλη κατανάλωση ζωικών τροφών και γαλακτοκομικών είναι η κύρια αιτία που τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης είναι τόσο συχνό φαινόμενο. Σπάνια είναι μια κληρονομική κατάσταση. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να διατηρήσουν τη χοληστερίνη τους σε φυσιολογικά επίπεδα. Επίσης πολλοί από αυτούς που έχουν υψηλά επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα, μπορούν να την ελαττώσουν τροποποιώντας τη διατροφή τους.

Βρώμη

Η βρώμη είναι ένα δημητριακό υψηλής διατροφικής αξίας, καθώς είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, και αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως βιταμίνη Ε, καροτενοειδή και πολυφαινόλες. Τα τελευταία χρόνια, έχει αποκτήσει αυξημένη «δημοσιότητα», καθώς πλήθος ερευνητικών μελετών υποστηρίζει την ευεργετική της δράση στην υγεία και το ρόλο της στην πρόληψη ασθενειών. Συγκεκριμένα, προστατεύει το καρδιαγγειακό σύστημα, συμβάλλει στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και βοηθά στην πρόληψη ασθενειών, βοηθά στη ρύθμιση του σωματικού βάρους, διευκολύνει την καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Goji berry

To goji berry (γκότζι μπέρι) ή γκότζι του Θιβέτ ή γκότζι των Ιμαλάϊων κατάγεται από την Κίνα και είναι γνωστό και με το όνομα ‘μούρο της ευτυχίας’. Το Γκότζι Μπέρι (Goji Berry) γενικά, αναζωογονεί και δίνει ενέργεια σε ολόκληρο τον οργανισμό. Κάποιοι πιστεύουν ότι το Γκότζι Μπέρι είναι το μυστικό της μακροζωίας. Είναι η πιο ισχυρή αντικαρκινική τροφή που υπάρχει ελεύθερη στην φύση. Είναι ακόμα και 7 φορές πιο ισχυρό συγκριτικά με άλλες επίσης δυνατές αντικαρκινικές τροφές όπως το ρόδι.

Σόγια

Η σόγια είναι ένα φυτό, με ηλικία 5000 χρόνων, που περιέχει πρωτεΐνες εφάμιλλες με τις ζωικές και παράλληλα προσφέρει πολλά χρήσιμα θρεπτικά συστατικά ενώ επιπλέον έχει πολύτιμες φυτοχημικές ουσίες για τον οργανισμό μας. Η σόγια καλλιεργείται από παλιά και καταναλώνεται από την πλειονότητα των ασιατικών χωρών - Ιαπωνία, Ινδονησία, Φιλιππίνες, Βιετνάμ, Ταϊλάνδη, Μαλαισία, Βιρμανία, Νεπάλ και τη Βόρεια Ινδία - όπου βρίσκουμε και πολλές τοπικές ποικιλίες. Σήμερα απασχολεί πλέον πολλούς ερευνητές, που εξετάζουν τα σπάνια συστατικά της και μελετούν την δράση τους στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο καρπός της σόγιας αποτελείται περιέχει 40% περίπου πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας εφόσον περιέχει και όλα τα απαραίτητα για τη διατροφή αμινοξέα, 15% διαλυτούς υδατάνθρακες και 15% αδιάλυτους, 20% λάδι και είναι επίσης πολύ πλούσιο σε βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία. Υπάρχουν πολλές μελέτες που συσχετίζουν συστατικά της σόγιας με θετική επίδρασή στα λιπίδια του αίματος και ειδικότερα στην χοληστερόλη, στον διαβήτη , σε κάποιες μορφές καρκίνου, στην οστεοπόρωση, στην παχυσαρκία και σε άλλα χρόνια νοσήματα.

Σπόροι Chia

Οι σπόροι Chia έλκουν την καταγωγή τους από το Μεξικό και στη γλώσσα των Μάγια «Chia» σημαίνει δύναμη. Για αιώνες ήταν μια από τις βασικές τροφές των Αζτέκων και των Μάγια μαζί με τον αμάρανθο, τα φασόλια και το καλαμπόκι. Ο ενθουσιασμός που συνοδεύει τους σπόρους Chia δεν είναι αδικαιολόγητος. Οι σπόροι Chia περιέχουν 30% πρωτεΐνη, 30% φυτικές ίνες και 30% Ω3 λιπαρά οξέα. Ταυτόχρονα, ενώ αποτελούν την πλουσιότερη φυτική πηγή Ω3 λιπαρών οξέων δεν περιέχουν χοληστερόλη. Εκτός από μεγάλη περιεκτικότητα σε Ω3 και τη σωστή αναλογία Ω6, είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες, σίδηρο, φώσφορο, κάλιο, ασβέστιο, αντιοξειδωτικά και πρωτεΐνη. Οι σπόροι Chia εμποδίζουν τη μετατροπή των υδατανθράκων σε σάκχαρα, συμβάλλοντας στην αργή τους πέψη, δίνοντας ενέργεια και βοηθώντας όσους έχουν προβλήματα σακχάρου στο αίμα και τους πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη. Αυτή η ιδιότητά τους, συμβάλλει στην επίτευξη ενός αισθήματος πληρότητας και την απώλεια βάρους. Επιπλέον, βοηθούν στην καλύτερη πέψη και όσους υποφέρουν από σπαστική κολίτιδα και προβλήματα των εντέρων. Λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε φυτικές ίνες είναι ιδανικοί για την αντιμετώπιση προβλημάτων δυσκοιλιότητας. Περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα σε εύπεπτη μορφή. Έχουν αντιφλεγονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες και βοηθούν στη λειτουργία του εγκεφάλου.

Ουρικό οξύ

Το ουρικό οξύ παράγεται από όλα τα κύτταρα του οργανισμού, κυκλοφορεί στο αίμα και αποβάλλεται μέσω των ούρων. Πρόκεται για το τελικό προιόν της αποικοδόμησης των πουρινών. Οι πουρίνες αποτελούν βασικό συστατικό των νουκλεϊκών οξέων (DNA, RNA) του οργανισμού μας, αλλά ανευρίσκονται επίσης και σε πλήθος τροφών (κυρίως σε πρωτεινούχες τροφές). Κατά τη διάσπασή τους δίνουν ουρικό οξύ το οποίο και αποβάλλεται από τα νεφρά. Οι φυσιολογικές τιμές ουρικού οξέος στο αίμα κυμαίνονται μεταξύ 3,5-7,2 mg /dl στους άνδρες, 2,6-6,0 mg / dl στις γυναίκες και 2,0-5,5 mg /dl στα παιδιά. Θα πρέπει να τονιστεί ότι το ουρικό οξύ δεν αποτελεί μόνο ένα τελικό προιόν αποικοδόμησης αλλά σε φυσιολογικές ποσότητες έχει ένα σημαντικό προστατευτικό ρόλο διότι είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό και εκκαθαριστής υψηλής δραστικότητας ελευθέρων ριζών. Παρόλα αυτά η συσσώρευσή του στον οργανισμό δημιουργεί διάφορα προβλήματα. Τιμές ουρικού οξέος πάνω από 7mg/dl συνιστούν αυτό που λέμε ‘υπερουριχαιμία’. Κατά την υπερουριχαιμία αυτό που συμβαίνει είναι η δημιουργία κρυστάλλων ουρικού, οι οποίοι επικάθονται σε διάφορα σημεία του σώματος (κυρίως στις αρθρώσεις και στα νεφρά) προκαλώντας βλάβες και πόνο.

Κύβος του Ρούμπικ

Ο κύβος του Ρούμπικ είναι τρισδιάστατο μηχανικό παζλ. Επινοήθηκε το 1974 από τον Ούγγρο γλύπτη και καθηγητή αρχιτεκτονικής Έρνο Ρούμπικ. Έως τον Ιανουάριο του 2009, 350 εκατομμύρια κύβοι έχουν πουληθεί παγκοσμίως, κάνοντας τον το καλύτερο παιχνίδι παζλ σε πωλήσεις παγκοσμίως. Ευρέως θεωρείται το καλύτερο σε πωλήσεις παιχνίδι στον κόσμο. Σε έναν κλασσικό κύβο του Ρούμπικ κάθε μία από τις έξι έδρες καλύπτεται από εννιά αυτοκόλλητα με έξι χρώματα (παραδοσιακά λευκό, κόκκινο, κίτρινο, πράσινο, μπλε και πορτοκαλί). Ένας μηχανισμός περιστροφής επιτρέπει σε κάθε έδρα να περιστρέφεται ανεξάρτητα από τις άλλες, με αποτέλεσμα να συγχέονται τα χρώματα. Για να λυθεί το παζλ, πρέπει κάθε έδρα του κύβου να αποτελείται αποκλειστικά από αυτοκόλλητα του ίδιου χρώματος.

Γλυκογόνο

Το γλυκογόνο ανήκει στην κατηγορία των πολυσακχαριτών και δομείται από μόρια γλυκόζης που σχηματίζουν διακλαδισμένες αλυσίδες. Το γλυκογόνο αποτελεί την αποταμιευτική ουσία των ζώων και των μυκήτων. Στα σπονδυλωτά αποθηκεύεται στους μυς και στο ήπαρ.
Η διάσπαση του σε μόρια γλυκόζης αποδίδει ενέργεια, απαραίτητη για την επιβίωση του οργανισμού. Η αποδόμηση του γλυκογόνου (γλυκογονόλυση) ελέγχεται από δύο ορμόνες, τη γλυκαγόνη και την αδρεναλίνη. Ενώ, η σύνθεση του γλυκογόνου (γλυκογογένεση) διεγείρεται από την ινσουλίνη. Το γλυκογόνο θεωρείται άμεσα διαθέσιμη και εύκολα εξαντλήσιμη μορφή ενέργειας.

Γλυκαιμικός Δείκτης

Είναι ένα «εργαλείο» που δείχνει πόσο γρήγορα ένα τρόφιμο αυξάνει το σάκχαρο του αίματος. Γενικά, τα επεξεργασμένα προϊόντα σίτου και οι πατάτες έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη (ΓΔ), τα όσπρια και τα ακατέργαστα προϊόντα σίτου μέτριο ΓΔ και τα μη αμυλούχα λαχανικά (μπρόκολο, χόρτα) χαμηλό ΓΔ. Πρόσφατα στοιχεία έδειξαν ότι όσοι κατανάλωναν τρόφιμα χαμηλού ΓΔ έχασαν περισσότερο βάρος συγκριτικά με όσους κατανάλωναν τρόφιμα υψηλού ΓΔ. Μάλιστα, τα τρόφιμα χαμηλού ΓΔ είναι συνήθως πλούσια σε φυτικές ίνες, οι οποίες βοηθούν στον κορεσμό, στην καλή υγεία του γαστρεντερικού συστήματος και στην καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου και λιπιδίων στο αίμα. Επομένως, η κατανάλωση τροφίμων χαμηλού και μέτριου ΓΔ είναι σημαντική για όλους μας, και όχι μόνο για τους διαβητικούς και για όσους θέλουν να αδυνατίσουν.
Πέρα από το είδος των υδατανθράκων, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που ανεβάζουν ή κατεβάζουν το ΓΔ. Οι κυριότεροι είναι:
Επεξεργασία και μαγείρεμα: Όσο πιο ακατέργαστο είναι ένα τρόφιμο που περιέχει υδατάνθρακες, τόσο πιο αργά αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα μας, ενώ το αντίθετο αποτέλεσμα έχουμε όσο περισσότερο το βράζουμε, το τεμαχίζουμε ή το πολτοποιούμε.
Φυτικές ίνες: Αυξάνουν τον όγκο των τροφίμων και επιβραδύνουν την πέψη, γι’ αυτό τα τρόφιμα που τις περιέχουν, όπως τα φρούτα και τα προϊόντα δημητριακών ολικής άλεσης, έχουν χαμηλότερο ΓΔ.
Ωριμότητα: Όσο πιο ώριμο είναι ένα φρούτο, τόσο περισσότερο αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα.
Λίπος: Επιβραδύνει την πέψη, γι’ αυτό τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε λίπος, όπως η σοκολάτα και το πλήρες γάλα, έχουν χαμηλότερο ΓΔ από τα τρόφιμα με λιγότερα λιπαρά.
Οξύτητα: Η προσθήκη όξινων ουσιών, όπως ο χυμός λεμονιού, μειώνει το ΓΔ.

Mονοακόρεστα λίπη

Τα μονοακόρεστα λιπαρά αποτελούν το «καλό» λίπος, γιατί ενταγμένα σε μια ισορροπημένη διατροφή όχι μόνο δεν προκαλούν προβλήματα, όπως το κορεσμένο λίπος, αλλά προστατεύουν κιόλας από την εμφάνιση διάφορων νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο σακχαρώδης διαβήτης, καθώς μειώνουν ελαφρά τη χοληστερίνη, ενώ δεν επηρεάζουν ή -κατά άλλους ερευνητές- ελαφρώς αυξάνουν τα επίπεδα της ΗDL («καλής» χοληστερίνης).
Πηγές: Η κυριότερη πηγή μονοακόρεστων είναι το ελαιόλαδο. Επίσης, μικρότερες ποσότητες περιέχονται στα σπορέλαια (καλαμποκέλαιο, ηλιέλαιο, σογιέλαιο κλπ.), στο αβοκάντο, στο σουσάμι, στο ταχίνι, στα αμύδγαλα, στα αράπικα φιστίκια και στα καρύδια.

Κορτιζόλη

Η κορτιζόλη είναι μία ορμόνη με ιδιαίτερα κακή φήμη. Όχι εντελώς αδικαιολόγητα. Θεωρείται η κατεξοχήν ορμόνη του στρες. Η παραγωγή της κορτιζόλης έχει αγαθές προθέσεις: να δώσει ενέργεια στο σώμα όταν αυτό βρεθεί σε συνθήκες στρες (stress). Η κορτιζόλη μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση που προκαλεί στρες, όπως όταν δεχόμαστε σωματική επίθεση. Μας διευκολύνει να χρησιμοποιήσουμε την ενέργεια που έχουμε αποθηκευμένη στο σώμα μας. Η ορμόνη είναι ένας μηχανισμός επιβίωσης. Μάλιστα μια προσωρινή αύξηση της κορτιζόλης επιφέρει μια ήπια ευφορία στον εγκέφαλο. Η κορτιζόλη δεν αυξάνεται μόνο όταν υπάρχει φυσική απειλή. Αυξάνεται πάντα όταν υπάρχει stress στον οργανισμό για οποιοδήποτε λόγο. Παραδείγματα αποτελούν η ασθένεια, η μυϊκή εξάντληση, ο πυρετός, ο πόνος, η χειρουργική επέμβαση, η υπογλυκαιμία ή ακόμα και το άγχος. Στις καταστάσεις αυτές, η κορτιζολη αυξάνεται με σκοπό να κινητοποιήσει τον μεταβολισμό του οργανισμού προς την κατεύθυνση της προσαρμογής του προς το παράγοντα που προκάλεσε το στρες. Μπορεί η κορτιζόλη να είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης στις περιπτώσεις φυσικής απειλής και γενικότερα του στρες αλλά αυτό το δώρο γίνεται εχθρός όταν ζούμε σε κατάσταση μόνιμου άγχους. Το σώμα απελευθερώνει συνεχώς περίσσεια ενέργεια καθώς νιώθει ότι απειλείται σε μόνιμη βάση και αυτό αυξάνει τις πιθανότητες για ένα μεγάλο αριθμό ασθενειών που σχετίζονται με το μεταβολισμό, όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία. Έτσι οι αγαθές προθέσεις τη κορτιζόλης δημιουργούν πρόβλημα στις σημερινές αγχώδεις συνθήκες ζωής. Όταν υπάρχει υπερέκκριση κορτιζόλης, μπορεί να παρατηρηθούν ακόμα και ψυχικές διαταραχές.

Φυτικές στερόλες

Οι φυτικές στερόλες είναι φυσικά φυτικά συστατικά που περιέχονται σε διάφορες διατροφικές πηγές, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, τα αποφλοιωμένα δημητριακά, τα όσπρια και τα φυτικά έλαια. Οι φυτικές στερόλες υπάρχουν σε αρκετές διατροφικές πηγές αλλά σε πολύ μικρές ποσότητες. Συνήθως, η δόση των φυτικών στερολών που λαμβάνεται με τη διατροφή είναι αρκετά χαμηλή και δεν έχει κλινικά σημαντική επίδραση στη μείωση της χοληστερόλης.
Για τη μείωση της χοληστερίνης, η δόση φυτικών στερολών που προτείνεται είναι περίπου 2 γραμμάρια την ημέρα. Για να πάρουμε τα 2 γραμμάρια φυτικών στερολών με τη διατροφή θα πρέπει να τρώμε κάθε μέρα 42 κιλά ντομάτες ή 12,5 κιλά καρότα!
Τα συμπληρώματα με φυτικές στερόλες ή τα εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες προϊόντα περιέχουν σημαντικά μεγαλύτερη ποσότητα φυτικών στερολών από αυτή που λαμβάνουμε με την καθημερινή μας διατροφή.
Οι φυτικές στερόλες έχουν παρεμφερή δομή με τη χοληστερίνη και όταν λαμβάνονται με τη διατροφή ανταγωνίζονται τη χοληστερίνη για απορρόφηση στο έντερο. Με τον τρόπο αυτό μειώνουν την απορρόφηση της χοληστερίνης στο έντερο και τα επίπεδά της στο αίμα.
Οι φυτικές στερόλες μειώνουν τα επίπεδα της ολικής χοληστερίνης και της κακής χοληστερίνης (LDL) χωρίς να επηρεάζουν τα επίπεδα της καλής χοληστερίνης (HDL).

Βιταμίνες

Οι βιταμίνες είναι οργανικές ουσίες που προέρχονται από φυτά ή ζώα και χωρίζονται σε 2 κατηγορίες: στις λιποδιαλυτές και στις υδατοδιαλυτές. Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες A, D, E και K, διαλύονται στο λίπος και αποθηκεύονται στο σώμα. Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες C και σύμπλεγμα Β (Β6, Β12, νιασίνη, ριβοφλαβίνη και φολικό οξύ), χρειάζονται να διαλυθούν σε νερό πριν τις απορροφήσει το σώμα. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα δεν μπορεί να αποθηκεύσει υδατοδιαλυτές βιταμίνες.
Επιπρόσθετα, οι βιταμίνες C και B που καταναλώνονται αλλά δεν χρησιμοποιούνται από το σώμα, αποβάλλονται μέσω του ουροποιητικού και του ιδρώτα. Για το λόγο αυτό, το σώμα χρειάζεται να ανεφοδιάζεται καθημερινά σε αυτές τις βιταμίνες.

Μεταλλικά στοιχεία

Τα μεταλλικά στοιχεία είναι ανόργανες ουσίες που προέρχονται από το έδαφος και το νερό και απορροφούνται από τα φυτά ή καταναλώνονται από τα ζώα.
Το σώμα χρειάζεται μεγαλύτερες ποσότητες από κάποια μεταλλικά στοιχεία, όπως το ασβέστιο, για να αναπτυχθεί και να παραμείνει υγιές. Άλλα στοιχεία όπως το χρώμιο, ο χαλκός, το ιώδιο, ο σίδηρος, το σελήνιο, και ο ψευδάργυρος ονομάζονται ιχνοστοιχεία και χρειάζονται σε μικρή ποσότητα καθημερινά.

Ασβέστιο

Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για την κατασκευή γερών κοκάλων και δοντιών.
Πηγές ασβεστίου:
Γάλα και λοιπά γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το γιαούρτι, το τυρί και το κότατζ, είναι καλές πηγές ασβεστίου. Το ασβέστιο βρίσκεται επίσης στο μπρόκολο και στα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, καθώς και στα προϊόντα βιολογικής σόγιας και σε φαγητά ενισχυμένα με ασβέστιο. Κάποιοι χυμοί και γάλα σόγιας είναι επίσης καλές πηγές ασβεστίου.

Σίδηρος

Ο σίδηρος βοηθάει τα ερυθρά αιμοσφαίρια να μεταφέρουν οξυγόνο σε όλα τα μέρη του σώματος. Συμπτώματα έλλειψης σιδήρου (αναιμία) περιλαμβάνουν αδυναμία και κούραση, ζαλάδα και δυσκολία στην αναπνοή.
Πηγές σιδήρου:
Φαγητά πλούσια σε σίδηρο είναι το κόκκινο κρέας, το χοιρινό, τα ψάρια και τα θαλασσινά, τα πουλερικά, οι φακές, τα φασόλια και τα προϊόντα βιολογικής σόγιας, τα πράσινα λαχανικά και οι σταφίδες. Κάποια αλεύρια και δημητριακά είναι επίσης ενισχυμένα με σίδηρο.

Μαγνήσιο

Το μαγνήσιο βοηθάει στους μυς, στο νευρικό σύστημα, σταθεροποιεί τον καρδιακό ρυθμό και διατηρεί τα κόκαλα δυνατά.
Επίσης βοηθάει το σώμα να παράγει ενέργεια και να φτιάχνει πρωτεΐνες.
Πηγές μαγνησίου:
Προϊόντα ολικής άλεσης (όπως το ψωμί ολικής άλεσης), ξηροί καρποί και σπόροι, πράσινα λαχανικά, πατάτες, φασόλια, αβοκάντο, γάλα και σοκολάτα.

Φώσφορος

Ο φώσφορος βοηθάει στο να σχηματίζονται υγιή οστά και δόντια. Βοηθάει επίσης το σώμα στο να δημιουργήσει ενέργεια. Είναι μέρος κάθε κυτταρικής μεμβράνης και κάθε κύτταρο στο σώμα χρειάζεται φώσφορο για να λειτουργήσει κανονικά.
Πηγές φωσφόρου:
Ο φώσφορος βρίσκεται στα περισσότερα φαγητά, αλλά καλές πηγές είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το κρέας και το ψάρι.

Κάλιο

Το κάλιο βοηθάει την καρδιά, τους μυς και το νευρικό σύστημα. Επίσης βοηθάει το σώμα να διατηρεί την ισορροπία του νερού στο αίμα και στους ιστούς του σώματος.
Πηγές καλίου:
Το κάλιο βρίσκεται στο μπρόκολο, στις πατάτες (με τη φλούδα), στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, στις μπανάνες, στα εσπεριδοειδή, στα αποξηραμένα φρούτα και στα όσπρια.

Ψευδάργυρος

O ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για την φυσιολογική ανάπτυξη, το καλό ανοσοποιητικό σύστημα και την επούλωση πληγών.
Πηγές ψευδάργυρου:
Ο ψευδάργυρος βρίσκεται στο κόκκινο κρέας, στα πουλερικά, στα στρείδια και όλα τα θαλασσινά, στους ξηρούς καρπούς, στα ξερά φασόλια, στο γάλα και τα λοιπά γαλακτοκομικά, στα προϊόντα ολικής άλεσης και στα δημητριακά πρωινού που είναι ενισχυμένα με ψευδάργυρο.

Ερυθριτόλη

Η ερυθριτόλη είναι ένα υποκατάστατο ζάχαρης (γλυκαντικό) και παρασκευάζεται από τη ζύμωση καλαμποκιού ή φρούτων όπως το σταφύλι. Η ερυθριτόλη είναι περίπου 70% όσο γλυκιά είναι και η σακχαρόζη (ζάχαρη), ωστόσο είναι μη θερμιδική, δεν επηρεάζει το σάκχαρο του αίματος, δεν προκαλεί τερηδόνα, ενώ δεν έχει ιδιαίτερη επίγευση όπως η στέβια. Στην αγορά τη βρίσκουμε σαν μεμονωμένο προϊόν για οικιακή χρήση αλλά χρησιμοποιείται και ως πρόσθετο στη βιομηχανία τροφίμων. Η ερυθριτόλη χρησιμοποιείται συχνά μαζί με στέβια ή ασπαρτάμη επειδή βελτιώνει τη γεύση τους. Τα γλυκαντικά της Sukrin έχουν επίσης σαν κύρια βάση την ερυθριτόλη.

Γκρελίνη

Η Γκρελίνη, γνωστή και ως η "ορμόνη της πείνας", είναι μία ορμόνη που παράγεται από το στομάχι, το λεπτό έντερο και το πάγκρεας και ελέγχει το αίσθημα της πείνας και του κορεσμού. Η κυκλοφορία της Γκρελίνης αυξάνεται πριν από το φαγητό και μειώνεται μετά το γεύμα, επηρεάζοντας έτσι την όρεξη και την κατανάλωση τροφής. Η Γκρελίνη εκτός της ρύθμισης της όρεξης, συμμετέχει και στη ρύθμιση της αποθήκευσης λίπους, στην αναστολή της έκκρισης ινσουλίνης, στην απελευθέρωση της αυξητικής ορμόνης και στην έκκριση γαστρικού οξέος.

Λεπτίνη

Η Λεπτίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται κυρίως από τα λιποκύτταρα και επηρεάζει το μεταβολισμό, τον έλεγχο της πείνας και του κορεσμού, το ανοσοποιητικό σύστημα, τη γονιμότητα και άλλες λειτουργίες του οργανισμού. Η έλλειψη ή η υπερβολική παραγωγή λεπτίνης μπορεί να συνδέεται με διάφορες διαταραχές του μεταβολισμού όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.