Διαισθητική διατροφή

Αρχή 2η: Τιμήστε και ακούστε την πείνα σας

Διατηρήστε υγιές το σώμα σας με ικανοποιητική τροφή και ειδικά με αρκετούς υδατάνθρακες. Διαφορετικά, μπορεί να ενεργοποιηθεί μία πρωτογενής τάση να φάτε υπερβολικά. Μόλις φτάσει το σημείο της υπερβολικής πείνας, όλες οι προθέσεις για συνειδητή και διαισθητική διατροφή χάνονται.

Μαθαίνοντας να τιμάτε την πρώτη βιολογική ένδειξη πείνας βάζετε τα θεμέλια για να αποκτήσετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και στο φαγητό.

Η πείνα είναι μια φυσική βιολογική ένδειξη που μας βοηθάει να αναγνωρίσουμε ότι το σώμα μας χρειάζεται τροφή. Το φαγητό για το σώμα είναι τόσο σημαντικό όσο και το οξυγόνο. Το να τιμάμε την πείνα μας είναι πολύ σημαντικό στάδιο σε σχέση με την διαισθητική διατροφή. Όσοι κάνουν συχνά δίαιτα, συνήθως δεν ακούν την βιολογική πείνα τους, με αποτέλεσμα να τρώνε υπερβολικά ή καθόλου. Αυτό έχει επιπτώσεις στην φυσική και ψυχολογική τους κατάσταση.

Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν την πείνα τους σαν εχθρό, κάτι που πρέπει να πολεμήσουν ή να μείνουν αδιάφοροι ή να "κοροϊδέψουν". Κάποιοι άνθρωποι που κάνουν δίαιτα, την ώρα που το σώμα τους τους δίνει ενδείξεις ότι χρειάζεται τροφή πίνουν νερό ή τρώνε πολύ λίγο και σκέφτονται ότι “δεν είναι ώρα για φαγητό” ή “δεν είναι φυσιολογικό να πεινάς τώρα”.

Όταν οι “κανόνες” στο μυαλό έρχονται σε αντιπαράθεση με την άμεση εμπειρία του σώματος (όπως οι ενδείξεις πείνας), δημιουργείται ψυχοσωματική σύγχυση. Όταν το σώμα στέλνει μηνύματα πείνας και εμείς αδιαφορούμε, καταλήγουμε να τρώμε για διαφορετικούς λόγους και συχνά δεν γνωρίζουμε καν τον τρόπο και το λόγο που τρώμε.

Το να αντιλαμβάνεται κανείς τις φυσικές ενδείξεις που προέρχονται από το σώμα του ονομάζεται εσωτερική επίγνωση. Είναι η άμεση εμπειρία που μπορεί να έχει κανείς σε σχέση με το σώμα του. Το να είναι κανείς συντονισμένος με αυτές τις φυσικές ενδείξεις, δίνει τρομερή γνώση σχετικά με την ψυχοσωματική του κατάσταση και τον βοηθά στο να αποφασίσει τι να κάνει για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του.

Αυτο-φροντίδα και διαταραχές συντονισμού

Η διαταραχή συντονισμού περικλείει οτιδήποτε παρεμβαίνει με την ικανότητα μας να ακούμε και να ανταποκρινόμαστε με τις ανάγκες του σώματος μας. Παραδείγματα είναι οι σκέψεις μας, οι κανόνες, τα πιστεύω και η έλλειψη αυτο-φροντίδας.

Τι κάνετε για να φροντίσετε τον εαυτό σας; Αυτό σημαίνει τι κάνετε πραγματικά για τις βασικές σας ανάγκες ή για να μειώσετε το στρες που έχετε. Αποτελεί μια σημαντική ερώτηση γιατί μπορεί να είναι δύσκολο να αναγνωρίσετε τις ενδείξεις πείνας που σας στέλνει το σώμα σας αν ζείτε μια χαοτική και γεμάτη υποχρεώσεις ζωή.

Αντίθετα με την κοινή γνώμη, η αυτο-φροντίδα δεν αποτελεί μόνο να κάνει κανείς μασάζ ή αφρόλουτρα (αν και οι δραστηριότητες αυτές αποτελούν μία μορφή αυτο-φροντίδας). Αυτο-φροντίδα αποτελεί η καθημερινή διαδικασία στο να ικανοποιεί κανείς τις βασικές του φυσικές και συναισθηματικές του ανάγκες και περικλείει το να διαμορφώνει κανείς την καθημερινότητα του, τις σχέσεις του με τους ανθρώπους και το περιβάλλον του. Είναι σημαντικό να μην αντιμετωπίζουμε την αυτο-φροντίδα σαν πολυτέλεια ή εγωισμό.
Μικρά παραδείγματα: Το να κοιμάται κανείς αρκετή ώρα και να ξεκουράζεται, το να χαλαρώνει για 30 λεπτά μετά τη δουλειά, το να κάνει παρέα με τα αγαπημένα του πρόσωπα, το να μην κρίνει τον εαυτό του σκληρά, το να βρίσκει χρόνο για κάτι που τον ευχαριστεί.

Πείνα - Σώμα - Μυαλό

Όταν το σώμα μας πεινάει, προσπαθεί να μας τραβήξει την προσοχή με διάφορους τρόπους, όπως με την αλλαγή της διάθεσης μας, με την αλλαγή της ενέργειάς μας και με την αύξηση σκέψεων σχετικά με το φαγητό. Όσο περισσότερο καθυστερούμε να φάμε, τόσο πιο έντονες γίνονται αυτές οι εμπειρίες. Το να έρθει σε επαφή κανείς με τις ενδείξεις της πραγματικής πείνας μπορεί να γίνει πολύ απογοητευτικό και να προκαλέσει σύγχυση, ειδικά αν έχουμε πολύ καιρό να ακούσουμε την πείνα του σώματος μας, είτε γιατί ζούμε με καθημερινό άγχος, είτε γιατί δεν αφήνουμε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο το σώμα μας να πεινάσει. Όσο περισσότερο ακούμε το σώμα μας τόσο περισσότερο θα αρχίσουμε να έχουμε άμεση εμπειρία με την πραγματική πείνα μας.

Να έχουμε στο νου μας, ότι ο καθένας από εμάς είναι διαφορετικός και δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος για να ακούμε το σώμα μας. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:

• Στομάχι: Αισθανόμαστε γουργούρισμα, θορύβους,και αίσθηση κενού.
• Κεφάλι: Ελαφριά ζαλάδα, αδυναμία συγκέντρωσης, πολλές σκέψεις σχετικά με φαγητό.
• Διάθεση: Μπορεί να νιώθουμε ελαφρώς κακοδιάθετοι και ευερέθιστοι.
• Ενέργεια: Έντονο χασμουρητό μέχρι το σημείο της νύστας. Μπορεί ακόμα να μας διακατέχει και μια απάθεια σε σχέση με τα πάντα.

Φυσικά ο καθένας από εμάς μπορεί να βιώσει διαφορετικές εμπειρίες.

Πως να ξεχωρίσουμε τις σκέψεις μας από τα σημάδια πείνας.

Δεν γίνεται να πεινάω, Μόλις έφαγα!

Πολλές φορές μας δημιουργείται σύγχυση σχετικά με το αν πρέπει να φάμε ή όχι, επειδή σκέψεις παρεμβάλλονται και μας εμποδίζουν να νιώσουμε την αίσθηση της πείνας. Ένα σχετικό παράδειγμα μπορεί να είναι το εξής: Ας υποθέσουμε ότι φάγαμε πρωινό στις 7. Παρ’όλα αυτά μια ώρα αργότερα στις 8, αισθανόμαστε πείνα. Το στομάχι μας γουργουρίζει, το αισθανόμαστε άδειο και η επιθυμία για φαγητό είναι έντονη. Αλλά η πρώτη μας σκέψη είναι “δεν γίνεται να πεινάω, μόλις έφαγα”. Αυτόματα προσπαθούμε να αποσπάσουμε την προσοχή μας από την πείνα μας και να περιμένουμε μέχρι το μεσημεριανό. Είναι κατανοητό να αισθανόμαστε προβληματισμένοι και ενοχλημένοι που αισθανόμαστε πείνα μετά από τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, όμως υπάρχουν πολλοί λόγοι σχετικά με το γιατί το σώμα μας απλά χρειάζεται φαγητό:

• Την προηγούμενη ημέρα είχαμε αυξημένη φυσική δραστηριότητα.
• Φάγαμε σχετικά λίγο την προηγούμενη ημέρα.
• Το πρωινό που φάγαμε ήταν σαν σνακ και όχι σαν γεύμα.
• Απλά είναι μια ημέρα που χρειαζόμαστε περισσότερο φαγητό.
• Έχουμε μια συγκεκριμένη φυσική κατάσταση, όπως συμβαίνει στις γυναίκες πριν την έμμηνο ρύση.

Κάθε φορά που βιώνουμε πείνα βιολογική και την ικανοποιούμε με τροφή, χτίζουμε εμπιστοσύνη και πραγματική επαφή με το σώμα μας. Κάθε φορά που θα τιμάμε την πείνα μας επειδή το σώμα μας στέλνει μηνύματα, θα αποκτούμε διαύγεια και όχι σύγχυση.

Παραδείγματα που μας βοηθούν (μπορεί ο καθένας μας να ανακαλύψει τα δικά του):

1. Δεν γίνεται να πεινάω, έφαγα πριν από 1 ώρα. Αυτό είναι μια σκέψη. Τι νιώθουμε όμως άμεσα στο σώμα μας (άμεση εμπειρία);
2. Μου αξίζει να φάω αυτό το φαγητό γιατί γυμνάστηκα πολύ σήμερα. Αυτό είναι μια σκέψη. Αντικατοπτρίζει μια ανταμοιβή ή ένα δικαίωμα.
3. Το στομάχι μου το νιώθω άδειο και δυσκολεύομαι να συγκεντρωθώ... χρειάζομαι φαγητό. Αυτό είναι μια άμεση εμπειρία από το σώμα. Αντικατοπτρίζεται στο μυαλό με τη μορφή της αυτο-φροντίδας.
4. Φοβάμαι ότι αν φάω αυτό το σνακ θα πάρω περιττές θερμίδες. Αυτό είναι μία σκέψη που ανήκει στην νοοτροπία της δίαιτας.
5. Δεν έχω φάει από το πρωί και έχουν περάσει 6 ώρες... καλύτερα να φάω κάτι και ας μην πεινάω. Αυτή είναι μία σκέψη αυτο-φροντίδας.
6. Είμαι αγχωμένος με τη δουλειά μου, το στόμα μου είναι στεγνό και το στομάχι μου είναι ανακατεμένο... δεν θα φάω πρωινό. Οι αισθήσεις είναι μια άμεση εμπειρία με το σώμα που βιώνει σαν άγχος και καλύπτει την ανάγκη για φαγητό. Η πράξη αυτο-φροντίδας θα ήταν να φάμε κάτι που θα μας απαλύνει το ανακάτεμα στο στομάχι.

Μιλήσαμε σχετικά με τα σημάδια της βιολογικής πείνας και πως να τα εντοπίζουμε. Να έχουμε στο μυαλό μας ότι η γνώση είναι διαφορετική από την κατανόηση και την άμεση εμπειρία. Σε πολλούς ανθρώπους μπορεί να χρειαστεί μεγάλο χρονικό διάστημα για να νοιώσουν πραγματική πείνα. Είναι αναγκαίο να έχουμε υπομονή και να είμαστε ευγενικοί με τον εαυτό μας.

Επόμενο Αρχή 3η: Συμφιλιωθείτε με το φαγητό

Πηγές: "Intuitive Eating" & "The Intuitive Eating Workbook" - Evelyn Tribole, Elyse Resch