Διαισθητική διατροφή

Αρχή 3η: Συμφιλιωθείτε με το φαγητό

Κάντε ανακωχή - σταματήστε τον πόλεμο με το φαγητό! Δώστε στον εαυτό σας άνευ όρων άδεια να φάει. Αν λέτε στον εαυτό σας ότι δεν μπορεί και δεν πρέπει να φάει ένα συγκεκριμένο φαγητό, μπορεί να σας οδηγήσει σε έντονη στέρηση που καταλήγει συνήθως σε ανεξέλεγκτες επιθυμίες για φαγητό και υπερφαγία. Όταν θα ενδώσετε στο “απαγορευμένο” φαγητό, θα γίνει με μεγάλη ένταση και πολλές φορές θα νιώσετε μεγάλες τύψεις.

Το να κάνουμε ανακωχή με το φαγητό είναι βασικό στοιχείο στη διαισθητική διατροφή, και σκοπός είναι να τρώμε το φαγητό που επιθυμούμε συντονισμένα με την πείνα μας και το επίπεδο κορεσμού μας.

Είναι μια διαδικασία στο να αντιμετωπίζουμε όλα τα φαγητά συναισθηματικά το ίδιο, χωρίς να τα κρίνουμε, είτε τρώμε γλυκά είτε λαχανικά. Η αξιοπρέπεια μας παραμένει ακέραια, άσχετα με τις διατροφικές μας επιλογές. Δεν είμαστε καλοί ή κακοί άνθρωποι βάση του τι τρώμε!

Όταν δώσουμε ελευθερία και άδεια στον εαυτό μας να φάει τα πάντα, τότε πραγματικά θα μπορέσουμε να εμπειραθούμε τη γεύση και την επίδραση της τροφής στο σώμα μας. Όταν το φαγητό ΔΕΝ είναι απαγορευμένο, σταματάει να υπάρχει και ο φαύλος κύκλος του “τώρα ή ποτέ”, και η υπερφαγία. Όταν σταματήσουμε να στερούμαστε ένα συγκεκριμένο φαγητό και το φάμε συνειδητά, μόνο τότε θα μπορέσουμε να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις όπως “μου αρέσει πραγματικά τόσο πολύ αυτό το φαγητό”, “μου αρέσει το πως κάνει το σώμα μου να νιώθει;”, “Θα το ξαναεπέλεγα τόσο συχνά;”

Ο σκοπός αυτής της αρχής είναι να εκτιμήσουμε την συναισθηματική μας κατάσταση, να βρούμε την αξιοπρέπεια μας, να εκτιμήσουμε την υγεία μας, και να διευρύνουμε τις διατροφικές μας επιλογές. Παρακάτω θα αναφέρουμε παραδείγματα που οδηγούν στο φαύλο κύκλο “όλα ή τίποτα” και στην υπερφαγία.

1. Το “τι στην ευχή” παράδειγμα:
   Όσοι από εμάς κάνουν συχνά δίαιτα θα το αναγνωρίσουν. Συνήθως όταν είμαστε σε δίαιτα, αξιολογούμε την επιτυχία κάθε μέρα. Θεωρούμε ότι τα καταφέραμε ανάλογα με το αν ακολουθήσαμε πιστά τη δίαιτα. Όμως συμβαίνει πολλές φορές, ακόμα και η σκέψη ότι την χαλάσαμε να μας οδηγήσει σε υπερφαγία, παρ’όλο που δεν πεινάμε ή είμαστε χορτάτοι. Και έτσι ο φαύλος κύκλος του περιορισμού-υπερφαγίας μας κάνει να αναρωτηθούμε, τι στην ευχή κάνουμε.
2. Το παράδειγμα της προσμονής:
   Για πολλούς ανθρώπους απλά η προσμονή και μόνο της αρχής μιας καινούργιας δίαιτας, είναι αρκετή για να τους οδηγήσει σε υπερφαγία πριν και μετά, ασχέτως αν πεινάνε.
3. Η ειρωνεία της καταπίεσης των σκέψεων:
   Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η καταπίεση των σκέψεων είναι αναποτελεσματική. Φανταστείτε να σας έλεγε κάποιος να μην σκεφτείτε μια λευκή αρκούδα. Δοκιμάστε το, κλείστε τα μάτια για ένα λεπτό και προσπαθήστε να μην σκεφτείτε μια λευκή αρκούδα. Τι ανακαλύψατε; Οι περισσότεροι σκέφτονται μια λευκή αρκούδα. Το ίδιο συμβαίνει και με το φαγητό. Η καταπίεση των σκέψεων γύρω από το φαγητό οδηγεί τους ανθρώπους σε περισσότερες σκέψεις σχετικά με αυτό και σε συμπτώματα υπερφαγίας.
4. Το φαινόμενο του απαγορευμένου καρπού:
   Αν μας απαγορεύσουν μια συγκεκριμένη τροφή, θα οδηγηθούμε υποσυνείδητα σε μεγαλύτερη κατανάλωση της. Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν οι γονείς απαγορεύουν στα παιδιά να φάνε κάποια τροφή, αυτά οδηγούνται συχνά στην υπερκατανάλωση της. Τρώνε απουσία πείνας. Αποτέλεσμα να μεγαλώσουν και να αποκτήσουν κάποιο είδος διατροφικής διαταραχής και αυξημένο βάρος (και ειδικά οι γυναίκες).

Εξοικείωση: Οικειότητα και έκθεση οδηγούν στην συνήθεια.

Τα απαγορευμένα φαγητά παραμένουν δελεαστικά και ενθουσιάζουν όλους όσους κάνουν δίαιτα. Η εξοικείωση εξηγεί τι συμβαίνει όταν είμαστε συνεχώς εκτεθειμένοι σε ένα ερέθισμα, είτε αυτό είναι ένα αυτοκίνητο, μία σχέση ή ένα φαγητό. Ο ενθουσιασμός που νιώθαμε αρχίζει να φθείρει. Όπως για παράδειγμα, την πρώτη φορά που το αγαπημένο σας πρόσωπο σας είπε “σ’αγαπώ” μπορεί να ήταν πολύ συναρπαστικό, αλλά δέκα χρόνια μετά το ίδιο “σ’αγαπώ” από το αγαπημένο σας πρόσωπο δεν είναι και τόσο συναρπαστικό.

Στην περίπτωση του φαγητού, η εξοικείωση είναι ο λόγος που τα υπολείμματα από ένα φαγητό μας μοιάζουν λιγότερο δελεαστικά, ακόμα κι αν είναι από το αγαπημένο μας φαγητό.

Όσο περισσότερο τρώμε το ίδιο φαγητό, μας ενθουσιάζει και τόσο το λιγότερο. Σίγουρα η γεύση του είναι πολύ ωραία, αλλά δεν μας γίνεται και εμμονή. Κάποιες έρευνες έχουν αποδείξει ότι το φαινόμενο της εξοικείωσης ισχύει και με φαγητά όπως η πίτσα, η σοκολάτα και τα πατατάκια.

Ο σκοπός του να τρώμε όλα τα απαγορευμένα (ότι θεωρεί ο καθένας μας) φαγητά, δεν είναι να φάμε πάρα πολύ και να το σιχαθούμε (θα μας οδηγήσει πάλι στη στέρηση). Σκοπός είναι να απομυθοποιήσουμε τον “απαγορευμένο” καρπό και να μειώσουμε τον ενθουσιασμό με την εξοικείωση.

Το να συμφιλιωθούμε με το φαγητό είναι ένα είδος θεραπείας.

Επόμενο Αρχή 4η

Πηγές: "Intuitive Eating" & "The Intuitive Eating Workbook" - Evelyn Tribole, Elyse Resch