Διαισθητική διατροφή

Αρχή 6η: Ανακαλύψτε την ηδονή και την ικανοποίηση

Οι Ιάπωνες έχουν τη σοφία να προάγουν την ευχαρίστηση και την ηδονή σαν σκοπό της υγιεινής διατροφής και της ευτυχισμένης ζωής. Στην “μανία” μας να είμαστε λεπτοί και υγιείς, πολύ συχνά παραβλέπουμε ένα από τα πιο βασικά δώρα της ύπαρξης, την απόλαυση και την ικανοποίηση που μπορούμε να ανακαλύψουμε στην εμπειρία του φαγητού. Όταν τρώμε αυτό που πραγματικά επιθυμούμε, σε ένα περιβάλλον που είναι φιλικό (όπως το αντιλαμβάνεται κανείς) θα παρατηρήσουμε ότι θα χρειαστούμε λιγότερο φαγητό για να νιώσουμε χορτάτοι και ικανοποιημένοι.

Δυστυχώς στη κοινωνία που ζούμε, για πολλούς από εμάς η απόλαυση του φαγητού μας δημιουργεί τύψεις, καθώς έχουμε επηρεαστεί από τις πολλές δίαιτες και τα πρότυπα ομορφιάς. Είναι αναμενόμενο ότι αν καθημερινά συμβιβαζόμαστε με φαγητά που δεν μας ευχαριστούν, θα συνεχίσουμε υποσυνείδητα να αναζητάμε τα αγαπημένα μας φαγητά, και δεν θα παίρνουμε απόλαυση. Μέχρι και που θα τρώμε ακόμα κι αν δεν πεινάμε.

Ερώτηση: Τι θέλουμε πραγματικά να φάμε;

Προκειμένου να ικανοποιηθούμε απόλυτα όταν τρώμε, η πρώτη ερώτηση που θα κάνουμε είναι: Τι θέλω πραγματικά να φάω; Για πολλούς από εμάς αυτό μπορεί να είναι πολύ δύσκολο, όταν δεν το έχουμε αναρωτηθεί βαθιά, ή δεν μας έχουν ρωτήσει ποτέ. Ίσως να μας έχει επηρεάσει από την παιδική μας ηλικία. Διαβάστε τις παρακάτω ερωτήσεις και σκεφτείτε δικά σας παραδείγματα:

• Οι γονείς σας (ή όποιος σας φρόντιζε) σας έδιναν επιλογές σχετικά με το φαγητό που σας πρόσφεραν; Ζητούσαν ποτέ τη γνώμη σας;
• Ακολουθήσατε από μικροί κάποια δίαιτα ή μήπως υπήρχε μεγάλη πίεση για να φάτε υγιεινά;
• Υπήρχε διαχωρισμός σε “καλά” ή “κακά” φαγητά; Ή μήπως υπήρχαν απαγορευμένα φαγητά;
• Μήπως σας τιμωρούσαν αν δεν ακολουθούσατε τους κανόνες διατροφής του σπιτιού;
• Νιώθατε άγχος όταν τρώγατε με την οικογένεια σας; Μήπως σας κρίνανε για τις διατροφικές σας επιλογές;

Παρακάτω θα βρείτε μια πρακτική που θα σας καθοδηγήσει στο να εμπειραθείτε με όλες σας τις αισθήσεις το φαγητό, και θα πάρετε μεγάλη ικανοποίηση και ευχαρίστηση καθώς θα ανακαλύψετε την διαισθητική διατροφή. Ετοιμαστείτε:

1. Επιλέξτε ένα χρονικό διάστημα και μέρος που θα φάτε χωρίς να σας ενοχλήσουν. Κλείστε το κινητό σας, την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο, ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να σας αποσπάσει την προσοχή.
2. Επιλέξτε ένα μικρό φαγητό που δεν χρειάζεται μαχαιροπήρουνα, και που σας αρέσει (όπως ένα αποξηραμένο φρούτο, ξηρούς καρπούς, κουλούρι, ένα μικρό κομμάτι σοκολάτα, ένα φρούτο, ένα μπισκότο κλπ).
3. Χρησιμοποιήστε μια πετσέτα ή ένα πιάτο.
4. Μπορείτε να ηχογραφήσετε τα βήματα της πρακτικής στο κινητό σας, μην ξεχάσετε να απενεργοποιήσετε τις εισερχόμενες κλήσεις για αυτό το διάστημα.

Πρακτική

Τοποθετήστε το φαγητό σας στο πιάτο ή στην χαρτοπετσέτα. Καθίστε αναπαυτικά στην καρέκλα και πάρτε βαθιές ανάσες μέχρι να χαλαρώσετε και να νιώσετε όμορφα. Είναι σημαντικό να μην βιάζεστε και να πάρετε το χρόνο σας για να το απολαύσετε.

Όραση: Χωρίς να ακουμπήσετε το φαγητό σας, παρατηρήστε πως φαίνεται στο πιάτο ή στην πετσέτα. Παρατηρήστε το με περιέργεια, σαν να μην το έχετε ξαναδεί! Παρατηρήστε το χρώμα, το σχήμα, γωνίες και σκιές. Πως θα περιγράφατε αυτό που παρατηρείτε σε κάποιον που δεν το έχει δει; Δεν υπάρχει σωστός ή λάθος ή λάθος τρόπος στην περιγραφή. Απλά παρατηρήστε το και περιγράψτε το.

Όσφρηση: Μυρίστε το φαγητό σας. Πως μυρίζει; Έχει άρωμα; Ίσως σας μυρίζει βανίλια, μέντα, σοκολάτα, ίσως έχει μια έντονη μυρωδιά. Είναι δυνατή ή απαλή; Πάλι δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος να την περιγράψετε. Απλά παρατηρήστε τη.

Αφή: Πιάστε το φαγητό. Νιώστε πως το αισθάνεστε στο χέρι σας. Ίσως είναι σκληρό, αιχμηρό, μαλακό, βαρύ, ελαφρύ, υγρό, ζεστό ή κρύο. Δεν υπάρχει σωστή ή λάθος περιγραφή. Απλά νιώστε την υφή του.

Ήχος: Δαγκώστε μια μικρή μπουκιά. Περιγράψτε τον ήχο που κάνει καθώς το δαγκώνετε.Δεν υπάρχει και πάλι σωστό ή λάθος. Απλά ακούστε και περιγράψτε.

Αίσθηση στο στόμα: Χωρίς να δαγκώσετε άλλη μπουκιά, νιώστε πως είναι το φαγητό στο στόμα σας. Αντισταθείτε στην επιθυμία να το μασήσετε. Παρατηρήστε την αλλαγή της υφής του καθώς βρίσκεται στο στόμα σας.

Γεύση: Τι γεύση έχει το φαγητό; Ίσως γλυκό, ξινό, αλμυρό, πικάντικο ή απαλό; Τι συμβαίνει όταν κάθεται στη γλώσσα σας; Η γεύση του γίνεται πιο δυνατή ή ίσως πιο διακριτική; Βγαίνουν αρώματα; Απλά παρατηρήστε την εμπειρία της γεύσης.

Τέλος, μασήστε το φαγητό και όταν αισθανθείτε έτοιμοι, καταπιείτε το. Νιώστε πως αισθάνεστε καθώς κατεβαίνει στο λαιμό σας. Δαγκώστε πάλι ένα μικρό κομμάτι και επαναλάβετε την διαδικασία.

Παρ’όλο που θα προσπαθήσετε να φάτε χωρίς να σας αποσπά την προσοχή κάτι, σίγουρα θα βρεθείτε αντιμέτωποι με τις σκέψεις σας. Ίσως να σκέφτεστε ένα διάλογο με το αφεντικό σας ή με το σύντροφό σας, ίσως τι θα κάνετε αργότερα, ή πότε θα τελειώσετε τη δουλειά σας. Οι σκέψεις σας μπορούν να σας αποσπάσουν από το να εμπειραθείτε την ευχαρίστηση του φαγητού σας. Ένας τρόπος για να το αντιμετωπίσετε αυτό, είναι ο εξής:
Επιλέξτε ένα σημείο που θέλετε να εμπειραθείτε, (όπως η γεύση του φαγητού στο στόμα σας), Όποτε παρατηρείτε ότι χάνεστε στις σκέψεις σας όταν τρώτε, απλά χαλαρά στρέψτε την προσοχή σας στη γεύση του φαγητού. Αυτή η πρακτική μοιάζει με το διαλογισμό (που φέρνουμε την προσοχή μας στην αναπνοή μας για παράδειγμα).

Η μελέτη της ευχαρίστησης και της ηδονής που παίρνουμε με το φαγητό, είναι πολύ σημαντική σε ότι αφορά τις διατροφικές μας επιλογές αλλά και την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνουμε. Αν τρώτε με ευχαρίστηση τις τροφές που σας αρέσουν, αργά και συνειδητά, θα παρατηρήσετε ότι μετά από λίγο θα χρειάζεστε λιγότερη ποσότητα για να νιώσετε ικανοποιημένοι και χορτάτοι. Ειδικότερα, αν τρώτε συνδυασμούς τροφών και υπάρχει ποικιλία στη διατροφή σας, θα παρατηρήσετε ότι θα μειωθεί και η πείνα σας, και η έντονη επιθυμία για φαγητό.

Αν έχετε μείνει νηστικοί όλη μέρα γνωρίζοντας ότι θα φάτε το βράδυ (ίσως σε μια γιορτή, σε μια έξοδο κλπ), θα έχετε παρατηρήσει ότι οι πιθανότητες να φάτε με ευχαρίστηση και όσο χρειάζεστε πραγματικά, είναι απειροελάχιστες. Αυτό είναι φυσιολογικό να συμβαίνει καθώς όταν η πείνα είναι μεγάλη τρώμε πολύ και γρήγορα και μετά νιώθουμε άσχημα. Όταν πεινάμε σε φυσιολογικά πλαίσια, παίρνουμε μεγαλύτερη ηδονή από το φαγητό και τρώμε λιγότερο.

Επίσης, τρώγοντας χαλαρά και νιώθοντας τη τροφή στο στόμα μας, είμαστε και πιο ικανοί να αποφασίσουμε πότε θα σταματήσουμε να τρώμε. Θα ανακαλύψουμε την “τελευταία μπουκιά”, και θα μπορέσουμε να αισθανθούμε κορεσμό.

Η συναισθηματική σας σχέση με το φαγητό

Για κάποιους, η ώρα του φαγητού είναι ιερή, ώρα διασκέδασης και ηδονής. Για κάποιους άλλους όμως μοιάζει με πεδίο μάχης ή φυλακή.
Αναλογιστείτε τις παρακάτω ερωτήσεις:

• Πόσο συχνά επικρατεί χάος στο σπίτι σας όταν ξεκινάτε να φάτε ένα γεύμα; Χάος θα μπορούσε να είναι για παράδειγμα, ο σκύλος που γαβγίζει, το μωρό που κλαίει, όλοι να τρέχουν για να είναι στην ώρα τους στη δουλειά ή στο σχολείο, το τηλέφωνο να χτυπάει συνέχεια κλπ. Τι θα μπορούσατε να κάνετε για να μειώσετε αυτό το χάος κατά τη διάρκεια του φαγητού; Ίσως θα μπορούσατε να σηκωθείτε 15 λεπτά νωρίτερα για να έχετε χρόνο να αναπνεύσετε και να αναλογιστείτε πόσο τυχεροί είστε για τα πράγματα στη ζωή σας. Θα μπορούσατε ακόμα να κλείσετε το τηλέφωνο σας και να φάτε σε ένα καθαρό και όμορφο τραπέζι. Ακόμα, θα μπορούσατε να φάτε ένα γρήγορο σνακ πριν πάτε τα παιδιά στο σχολείο, και να γυρίσετε να απολαύσετε με ηρεμία ένα γεύμα. Τι αλλαγές θα μπορούσατε να κάνετε, και ποιες είναι εφικτές. Σκεφτείτε δικά σας παραδείγματα.
• Μήπως υπάρχει ένταση (στο σπίτι, στη δουλειά, στο σχολείο); Μήπως κατά τη διάρκεια του φαγητού υπάρχει ένταση μεταξύ του συντρόφου, γονέα ή φίλου σας; Κάντε ένα θαρραλέο βήμα και βρείτε χρόνο να εκφραστείτε κάποια άλλη στιγμή και όχι την ώρα του φαγητού.
• Μήπως οι άνθρωποι σας κριτικάρουν σχετικά με το τι τρώτε και πόσο; Είναι σχεδόν αδύνατο να νιώσετε τότε ευχαρίστηση και ηδονή, αν τρώτε σε εχθρικό περιβάλλον. Σκεφτείτε τι όρια θα μπορούσατε να βάλετε για να τρώτε σε ένα φιλικό περιβάλλον. Σας αξίζει ένα συναισθηματικά ισορροπημένο περιβάλλον. Μπορεί να μην καταφέρετε τα πάντα που γράφω, αλλά ένα μικρό βήμα αλλαγής στο που, πως και τι τρώτε θα σας οδηγήσει σε ικανοποίηση στο φαγητό σας.

Τέλος, αναλογιστείτε τα αγαπημένα σας φαγητα, μέρη που τρώτε, και την παρέα που σας ευχαριστεί. Θα αυξήσει σημαντικά όλη την εμπειρία του φαγητού σας.

Επόμενο Αρχή 7η